- 1 Będzie 500+ dla małżeństw ze stażem? (513 opinii)
- 2 Zwężenie w centrum i remont we Wrzeszczu (145 opinii)
- 3 Pył węglowy nad Gdańskiem. Wyniki kontroli (115 opinii)
- 4 Koniec sporu o korty i "Górkę". Jest decyzja (93 opinie)
- 5 Mogli wlepić mandat, a zmienili mu koło (59 opinii)
- 6 "Bilet miejski" bez zniżek dla seniorów (195 opinii)
Taki Gdańsk nigdy nie powstał. Poznasz go dzięki wystawie w NCK
Olbrzymia miejska sala widowiskowa i teatr na Targu Siennym, Centralny Dom Kultury podobny do Pałacu Kultury w Warszawie czy szkoła Wehrmachtu na wzgórzach oliwskich - to tylko niektóre projekty, których powstanie całkowicie zmieniłoby oblicze Gdańska, jakie dziś znamy. Te obiekty nigdy nie zostaną zrealizowane, ale warto je poznać, by zrozumieć, że czasami przypadek decyduje o kształcie miasta.
- To podróż przez Gdańsk, który mógł był powstać, ale nigdy nie powstał. Z różnych powodów: braku pieniędzy, czasu, decyzji, ze względu na zmieniającą się polityczną koniunkturę, albo osobiste animozje. Ten Gdańsk, na ogół znany tylko badaczom archiwów, postanowiliśmy zaprezentować szerszej publiczności. Popatrzmy na to, co mogło być i porównajmy z tym, co jest. Oglądając te projekty pewnie nieraz westchniemy z żalem, kiedy indziej zaś z ulgą - podkreśla Jacek Friedrich, który w piątek wraz z innymi historykami sztuki i architektury będzie dyskutować o prezentowanych projektach.
Co nigdy nie powstało w Gdańsku?
To m.in. olbrzymi gmach teatru i miejska sala widowiskowa na Targu Siennym, Międzynarodowe Targi Gdańskie na Wyspie Ostrów, wieżowiec - biurowiec dla urzędów Wolnego Miasta Gdańska, szkoła Wermachtu na wzgórzach oliwskich, Centralny Dom Kultury, który miał nawiązywać do realizacji warszawskiej.
- Jeden z najstarszych projektów pochodzi z 1798 roku i dotyczy Ratusza Staromiejskiego. Gdy Prusy zajęły miasto, zlikwidowano ówczesny samorząd i połączono miasto. Przez to ratusz stracił sens istnienia i stwierdzono, że powstanie tu instytut położniczy - wyjaśnia Klaudiusz Grabowski, kurator wystawy w NCK. - Nie powstał też olbrzymi, spektakularny wieżowiec w okolicach Okopowej i obecnego Urzędu Wojewódzkiego, mimo że w 1920 roku rozstrzygnięto konkurs na jego projekt. W Wolnym Mieście Gdańsku było bardzo dużo urzędów, a panował głód mieszkaniowy, dlatego powstał pomysł, by zbudować jeden obiekt, gdzie z całego miasta zostaną przeniesione wszystkie urzędy.
Czytaj też: Modernistyczne domy zamiast kamienic przy ul. Długiej?
Na wystawie i na debacie będzie też prezentowany projekt Centralnego Domu Kultury, który miał powstać w części wschodniej Śródmieścia Gdańska. Temat podjęto na łamach gdańskiej prasy w 1951 roku. Rozpoczęto wówczas zbiórkę funduszy na jego budowę.
"Gmach CDK miał być 13-piętrowym wieżowcem o olbrzymiej kubaturze. Jego program funkcjonalny zakładał urządzenie m.in. sali kinowej i teatralnej, centralnej biblioteki, dwóch sal zebrań, muzeum morskiego, kawiarni oraz restauracji. Przed budynkiem miał roztaczać się Centralny Plac Zebrań Ludowych z monumentalnymi gmachami użyteczności publicznej. Na południe od placu zaplanowano tereny zielone z parkiem kultury, w skład którego wchodziłyby: stadion, pływalnie otwarta i kryta oraz korty tenisowe, natomiast na północ od niego, wzdłuż ul. Okopowej i Wałów Jagiellońskich, przewidziano budowę teatrów, domów towarowych, kin, siedzib Wojewódzkiej Rady Narodowej, Miejskiej Rady Narodowej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej, siedziby Związków Zawodowych oraz hali sportowej" - czytamy w opracowaniu Beaty Oracz doktorantki na wydziale historycznym Uniwersytetu Gdańskiego.
Pomysły na zagospodarowanie Targu Siennego są znane nie od dziś. Obecnie buduje się tam Forum Radunia, a w 1911 roku planowano tam olbrzymią Miejską Salę Widowiskową, która miała powstać na działce o powierzchni 13,5 tys. m kw. Najważniejszą częścią projektu miała być wyposażona w organy główna sala widowiskowa na 1500 miejsc. Miała być też mniejsza sala o powierzchni 300 m kw. i szereg mniejszych sal na spotkania czy wystawy.
- Prezentujemy także projekty zrealizowane w formie niepełnej, bądź cząstkowej. Takie jest m.in. tzw. Gdańskie City, czyli powojenna zabudowa wielkomiejska północnej części Śródmieścia z osią dyspozycji morskiej otwierającej miasto na stocznie i morze. Powstały tylko budynki obecnej siedziby Solidarności, Hotelu Monopol i dawna siedziba Miastoprojektu - obecnie Instytut Historii Sztuki UG - opowiada Klaudiusz Grabowski.
Są też projekty niezrealizowanych przebudów, jak bramy św. Jakuba - którą ostatecznie rozebrano, choć przebudowa miała ją uratować. Wystarczyło poszerzyć wjazd, by mogły przez nią przejeżdżać pociągi, ale nie zgodził się na to ówczesny Główny Urząd Kolejowy. Na szczęście niektóre elementy bramy przetrwały do dziś, hełm trafił na wieżę kościoła św. Jakuba, a kamieniarkę wbudowano w ścianę Katowni.
Poza prezentowanymi projektami podczas piątkowej debaty startującej o godz. 17 w NCK, będzie się można też dowiedzieć, dlaczego Gdańsk nie leży nad Wisłą i o niezrealizowanych połączeniach miasta z morzem czy o systemie gdańskiej zieleni miejskiej.
Ponadto w sobotę o godz. 12 od Targu Rakowego przy Bibliotece Wojewódzkiej, rozpocznie się wędrówka prezentująca 120 lat niezrealizowanych projektów na Targu Siennym. Przewodnicy i historycy sztuki i architektury wskażą miejsca, gdzie miały powstać najbardziej spektakularne realizacje urbanistyczne.
Wydarzenia
Miejsca
Opinie (94) 1 zablokowana
-
2014-05-21 07:29
Oglądając to z czego wyrosła powojenna architektura to widzę, że wyszliśmy z tego obronną ręką.
- 11 4
-
2014-05-21 07:37
Zamek w Gdańsku (2)
ciekawe jak wyglądał...
- 8 1
-
2014-05-21 08:46
Groźnie!
Dziadek z Zakonu mi opowiadał.
- 8 1
-
2014-05-21 12:05
Przecież wiadomo jak wyglądał ;
obejrzyj dokładnie obraz "Okręt Kościoła".
- 1 0
-
2014-05-21 07:55
fajne projekty, szkoda ze nie powstaly.
nawet socreal by sie wpasowal w stara zabudowe.
- 5 11
-
2014-05-21 07:56
Dobrze, że nie wybudowali tych gniotów
- 10 8
-
2014-05-21 08:14
Bardzo ciekawy artykul. (1)
Dobrze, ze nie zrealizowano "zabudowy" ul.Dlugiej z lat 50- tych.
- 14 1
-
2014-05-21 08:49
Jeszcze gorszy projekt był wykonany w latach 30-tych, chciano wówczas niemalże wszystko wyburzyć i zbudować MDM.
- 5 1
-
2014-05-21 08:18
gdyby
teraz trzeba było odbudować Gdańsk, nikt by się nie bawił w rekonstrukcje. Same szklane klocki, prymitywna prowizorka. A zapał, zaangażowanie architektów, rzemieślników i artystów, niszczeje. Przedproża się sypią, rzeźby szczytowe spadają, elewacje gniją. Renowacje są wykonywane pod kątem zarobku, nietrwałe (vide Dwór Artusa).
- 14 3
-
2014-05-21 08:46
Cudo! (1)
Szkoda, że nie powstały. Piękne, majestatyczne, ze smakiem i kunsztem. Idealnie wkomponowałyby się w starą, klimatyczną architekturę Gdańska. Wielka szkoda... Za to zamiast nich mamy szklane i betonowe, g***niane klocki. Tylko czekać aż spalą, wyburzą resztę zabytków. Co za obrzydliwe czasy.
- 11 4
-
2014-05-21 08:48
Zahibernuj się i poczekaj,aż wrócą dinozaury,skoro ci się czasy nie podobają...
- 3 5
-
2014-05-21 09:12
Był jeszcze pomysł na kolejkę linową na gradową górę
I "Orzeł " przy wejściu do portu. I kino na Morenie na piętrze hali w której znajduje się Kerfur.
- 9 1
-
2014-05-21 09:26
Teraz za to mamy ECS - wielką brązową kupę w centrum miasta (3)
Zgroza.
Po prostu zgroza.
Autorów tej kupy zapraszam aby przelecieli się samolotem.
Zobaczyli jak wygląda ich "wiekopomne" dzieło z góry.
Wielka brązowa kupa.- 33 12
-
2014-05-21 10:01
do tego (1)
bym dodał potwornie czarne mauzoleum Szekspira zasłaniające panoramę Gdańska
- 9 7
-
2014-05-21 10:11
Nie mauzoleum Szekspira tylko sarkofag Czarnobyla.
- 3 6
-
2020-05-21 06:41
tak miał właśnie wygledać
- 0 0
-
2014-05-21 09:40
Ale dzieki obecnym władzom miasta od lat wiele waznych projektów nie powstało!! (2)
ale zato wybudowali nikomu niepotrzebny dziurawy stadion który przynosi rocznie tak wysokie straty ze starczyło by na zrealizowanie wszystkich projektów na które budyń i jego kolesie partyjni zawsze odpowiadają ze niema kasy.Wiec niech teraz kazdy sobie przypomni co według niego w Gdańsku jest potrzebne i nie zostało zrealizowane dlatego ze mamy Budynia który woli dopłacać do pomnika głupoty swojej partii.
- 8 12
-
2014-05-21 09:53
Nie,tramwaje,drogi,projekt wodno-kan. - nic nie powstało...
- 6 1
-
2014-05-21 10:14
Chyba dawno w Gdańsku nie byłeś śledziu
- 5 2
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.