Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Trwa walka o przeżycie palmy z parku Oliwskiego

Ewelina Oleksy
17 marca 2021 (artykuł sprzed 3 lat) 
Opinie (687)
Najnowszy artykuł na ten temat W sobotę, 19 marca, otwarcie nowej palmiarni w Oliwie
2
  • Trwa walka o odratowanie 180-letniego daktylowca, który zaczął usychać i tracić liście.
  • Budowa palmiarni - po wielu komplikacjach - zakończyła się w grudniu 2020 r.

Trwa walka o odratowanie 180-letniego daktylowca, który zaczął usychać i tracić liście.

fot. Anna Rezulak / KFP

180-letni daktylowiec z parku Oliwskiego traci liście i obumiera. Niedawno przechylił się jego szczyt. Wpływ na kiepski stan rośliny mogły mieć warunki, w jakich była przechowywana podczas ciągnącej się od 3 lat budowy palmiarni i oranżerii. I choć nie wiadomo, czy roślina przeżyje, władze Gdańska przekonują, że miliony wydane na inwestycje związane z palmą nie są pieniędzmi wyrzuconymi w błoto.



Uda się uratować palmę z parku Oliwskiego?

Palmiarnia w parku Oliwskim to najbardziej opóźniona gdańska inwestycja. Pierwotnie miała być gotowa w listopadzie 2017 r. Kłopotliwa okazała się jednak budowa 24-metrowej rotundy - konstrukcja powstawała po to, by palma mogła nadal swobodnie rosnąć. Po drodze trzeba było szukać nowego wykonawcy, bo pierwszy się wycofał.

Koszty inwestycji wzrosły, przesunęły się terminy zakończenia prac.

Przez cały ten czas nad stanem palmy czuwali m.in. botanicy. Ci poinformowali we wtorek, 16 marca, że palma jest w złym stanie i może być trudno ją odratować. Kilka dni temu roślina zaczęła bowiem obumierać - przechylił się jej szczyt, straciła liście.

Przyczyna? Jak tłumaczyli botanicy, to "zmiana warunków podczas całego okresu budowy, mimo że palma była kontrolowana. Stary okaz drzewa zareagował na zmiany".

Trwa walka o odratowanie palmy



Naukowcy rozpoczęli więc operację spionizowania daktylowca.

- Przez cały czas trwania budowy utrzymywaliśmy takie warunki, by rośliny mogłyby dobrze wegetować - powiedział dr hab. Piotr Rutkowski, kierownik Pracowni Geobotaniki i Ochrony Przyrody z Uniwersytetu Gdańskiego. - W ostatnich dniach doszło jednak do pochylenia szczytu palmy, ale kontrolujemy sytuację. We wtorek z sukcesem zakończyła się pierwsza próba spionizowania daktylowca i będziemy dalej nad nim pracować.
A prof. dr Witold Paweł Burkiewicz, architekt krajobrazu i scenograf przestrzeni, specjalista w dziedzinie restaurowania ogrodów historyczno-artystycznych, dodawał:

- Nasza palma jest prawdopodobnie najstarszą palmą hodowaną w warunkach sztucznych w Europie Północnej i największą. Przeprowadziliśmy też badania korzeni, które wskazują na to, że roślina żyje.
3
  • Tak wyglądała konstrukcja, w której przechowywano palmę. Zdjęcie z 2017 r.
  • Wnętrze namiotu, w którym przechowywano palmę.
  • Wnętrze namiotu, w którym przechowywano palmę.

Tak wyglądała konstrukcja, w której przechowywano palmę. Zdjęcie z 2017 r.

fot. Łukasz Unterschuetz/trojmiasto.pl

W czwartek naukowcy podejmą kolejną próbę pionizowania palmy. O dalszych losach rośliny zdecydować mają najbliższe tygodnie.

Prof. Burkiewicz zapowiedział, że do akcji wkroczą specjalne preparaty odżywcze, które mają pomóc w zatrzymaniu procesu obumierania daktylowca.

W trakcie budowy rotundy palma była jednak schowana pod foliowym namiotem, bez kontaktu ze światłem, co odbiło się na jej stanie.

Wcześniej zapewniali, że palma ma się świetnie



Już w 2017 i 2018 roku pojawiły się pierwsze obawy, czy palma owinięta folią przetrwa remont palmiarni i czy obiekt po zakończeniu budowy będzie miał w ogóle co chronić.

- Zabezpieczona na czas budowy rotundy roślinność ma zapewnione odpowiednie warunki sprzyjające rozwojowi i wegetacji, a jej obecny stan specjaliści oceniają jako bardzo dobry. Dodatkowo, w ramach podpisanej z wykonawcą umowy na realizację robót, rośliny są pod stałym nadzorem botanika. Folia sprawia, że wnętrze jest nie tylko ciepłe, ale i dostatecznie doświetlone - uspokajali wtedy urzędnicy z gdańskiego magistratu.
Czy palma uwięziona w folii dotrwa do budowy nowej rotundy?

Film z 2017 r.


Władze miasta bronią inwestycji



Inwestycja pochłonęła ok. 28,5 mln zł - to koszt budowy rotundy, oranżerii i planowanej części gastronomicznej. Nowa palmiarnia jest już gotowa. Do rotundy docelowo będzie się wchodzić przez modernizowany obecnie budynek oranżerii.

Z uwagi na to, że oba obiekty są połączone, pełne udostępnienie szklanej rotundy możliwe będzie dopiero po zakończeniu prac modernizacyjnych w oranżerii, które planowane jest na koniec 2021 roku.

Parki w Trójmieście



Władze Gdańska stoją na stanowisku, że nawet jeśli palmy nie uda się uratować, inwestycja w parku Oliwskim była potrzebna.

Wiceprezydent Alan Aleksandrowicz: - Palmiarnia i ogród botaniczny to nie tylko ten daktylowiec. Nowa palmiarnia ma służyć różnej roślinności. Wiceprezydent Alan Aleksandrowicz: - Palmiarnia i ogród botaniczny to nie tylko ten daktylowiec. Nowa palmiarnia ma służyć różnej roślinności.

Wiceprezydent Alan Aleksandrowicz: - Palmiarnia i ogród botaniczny to nie tylko ten daktylowiec. Nowa palmiarnia ma służyć różnej roślinności.

mat.prasowe

- Gdyby nie decyzja podjęta kilka lat temu o budowie nowej palmiarni, która tak naprawdę była decyzją ratunkową dla jej roślin, nie wiadomo, ile okazów przetrwałoby do dziś - mówił we wtorek Alan Aleksandrowicz, zastępca prezydenta ds. inwestycji. - Słynny daktylowiec zahaczał już wtedy czubkiem o kopułę starej palmiarni. Podjęliśmy słuszną decyzję o budowie nowej rotundy i rewitalizacji oraz przebudowie kompleksu budynków palmiarni w ogrodzie botanicznym. Dziś dokładamy wszelkich starań przy wsparciu naukowców i ekspertów, aby daktylowiec i cała roślinność palmiarni zaaklimatyzowały się w nowych warunkach.

Ochrona palmy ważnym, ale nie jedynym argumentem



Aleksandrowicz tłumaczy, że próba ratowania 180-letniego daktylowca była bardzo ważnym argumentem przy podejmowaniu decyzji o inwestycji, ale nie jedynym.

- Bo palmiarnia i ogród botaniczny to nie tylko ten daktylowiec. Nowa palmiarnia ma służyć, tak jak w historii tego miejsca, różnej roślinności przez dziesięciolecia. Dlaczego inwestycja jest tak skomplikowana i trwa tak długo, DRMG i służby miejskie są gotowe po raz kolejny wyjaśnić - zaznacza.

Film z grudnia ubiegłego roku



Ogłoszenia.trojmiasto.pl – Mieszkania Gdańsk Oliwa. Oferty z rynku wtórnego i pierwotnego

Przepiękne mieszkanie w sercu Oliwy 70m2, 3 pokoje - wyjątkowy design!
Przepiękne mieszkanie w sercu Oliwy 70m2, 3 pokoje -... 1 065 000 zł
Gdańsk, Oliwa
3 pokoje 70 m2
Klimatyczne mieszkanie w sercu Oliwy
Klimatyczne mieszkanie w sercu Oliwy 1 130 000 zł
Gdańsk, Oliwa
3 pokoje 71 m2
Mieszkanie Opacka Apartamenty B1.3.2
Mieszkanie Opacka Apartamenty B1.3.2
Gdańsk, Oliwa
5 pokoi 129.8 m2
Więcej w serwisie Ogłoszenia (287)
RAPORT: Czy ktoś wie co się dzieje z palmą w Oliwie?
08:00 19 MARCA 21
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Czy ktoś wie co się dzieje z palmą w Oliwie? (29 opinii)

Na mieście
+ DODAJ RAPORT

Miejsca

Zobacz także

Palmiarnia w Parku Oliwskim (36)

Opinie (687) ponad 50 zablokowanych

  • 2021-03-17 09:08

    Na miejsce uschniętego daktylowca zamontuje się sztuczną, tęczową palmę i będzie cacy. Budynek nie może się przecież marnować a i będzie kolejna okazja, żeby nieco dorobić do urzędniczych pensji

    3 lata

    • 81 8

  • 2021-03-17 09:08

    Rydwanem przywiozę nowa palme

    Serdeczności uściski papatki

    3 lata

    • 83 6

  • 2021-03-17 09:09

    Stary piękny świat wykopsany przez holenderskie dziadostwo.

    3 lata

    • 27 3

  • 2021-03-17 09:09

    Może pożyczyć (1)

    palmę z Warszawy?

    3 lata

    • 45 5

    • 2021-03-17 09:29

      W Warszawie jest największa Palma nikt jej nie dorówna.

      3 lata

      • 4 0

  • 2021-03-17 09:09

    Opinia wyróżniona

    zbudowali nową palmiarnię (42)

    ale za chwile moze byc pusta. Taki miś. Po co nam pusta palmiarnia? Nikt nie wie więc nie bój się, że ktoś spyta! A na palmę zrobi się protokół zniszczenia i... stać mnie!

    mm

    3 lata

    • 639 27

    • 2021-03-17 09:16

      koniaczek? podwojny! (6)

      3 lata

      • 45 2

      • 2021-03-17 10:40

        Ty nie bądź taki demagog! (1)

        3 lata

        • 5 10

        • 2021-03-17 11:30

          "Jak ty robisz kombinacje to jest wszystko dobrze, a jak ja coś zaproponuję... to mi robisz szkolenie.."

          3 lata

          • 13 0

      • 2021-03-17 10:43

        stać mnie

        3 lata

        • 10 0

      • 2021-03-17 11:49

        stać mnie:) (2)

        3 lata

        • 6 0

        • 2021-03-17 12:53

          (1)

          Na balantajnsa w curychu?

          3 lata

          • 4 0

          • 2021-03-17 14:44

            balantinesa

            najlepszą łyski

            3 lata

            • 4 0

    • 2021-03-17 09:18

      (8)

      Trochę złe porównanie. Palmiarnię zbudowano po to aby palma żyła jak najdłużej, bo była i nadal jest okazem.

      3 lata

      • 19 23

      • 2021-03-17 09:25

        czyli nie rozumiesz, taki z ciebie okaz

        3 lata

        • 22 9

      • 2021-03-17 09:42

        i jak - żyje i ma się dobrze?

        3 lata

        • 27 4

      • 2021-03-17 09:42

        Niech teraz Pani prezydentka wyda zgodę na wycięcie daktylowca jak zrobiła to w parku.. (4)

        Najwyżej palmiarnię obsadzą marihuaną.

        3 lata

        • 44 6

        • 2021-03-17 10:06

          Według pani prezydent urzędnicy nie wiedzieli o postępowaniu konserwatora ale wiedział deweloper. (2)

          Śmiech na sali. Skoro konserwator ma dowody, że skutecznie poinformował UM o postępowaniu. Tą sprawą powinna zająć się Prokuratura Krajowa. Wejść do UM o dokładne sprawdzić wszystkie decyzje o wycince z ostatnich kilku lat.

          3 lata

          • 27 4

          • 2021-03-17 11:23

            (1)

            UM nie ma nic do powiedzenia w sprawie wycinki na terenach obciętych ochroną konserwatora zabytków, wszelkie wycinki uzgadnia się z urzędem konserwatorskim, wie to każdy kto takim ternem zarządza. Więc to co ten deweloper robi to czysta manipulacja i "cwaniactwo" jakoś o potrzebie prac archeozoologicznych wiedział...
            Myśleli że wytną po cichu zapłacą, zapłacą karę i tyle w temacie a że się zrobiła afera to się zaczęła spychologia...

            3 lata

            • 13 4

            • 2021-03-17 14:44

              No popatrz a w UM nic nie wiedzieli a wydali zgodę. Proszę.

              3 lata

              • 10 1

        • 2021-03-17 10:12

          Hasło zielony Gdańsk nabierze nowego wymiaru :)

          3 lata

          • 24 2

      • 2021-03-17 11:15

        Daktylowiec umarł-zgnił

        Wiesiek

        3 lata

        • 7 3

    • 2021-03-17 09:23

      Oto Gdansk właśnie

      Teraz co tam panie powiedzieli w kropce nad i ?

      3 lata

      • 28 6

    • 2021-03-17 09:25

      Kt (4)

      Gdyby nie fantazja architekta i projekt palmiarni byl normalny to termin pierwotny bylby realny. Ale jak sie robi taka konstukcje to takie sa efekty. Taki cuda to sobie mozna cwiczyc ale nie na zywym pacjencie...

      3 lata

      • 61 7

      • 2021-03-17 09:40

        ok

        ale zwycięzca przetargu miał wgląd do projektu, nie startował w ciemno, ale poległ, więc jest kogo winić. mogli się nie zgłosić do przetargu skoro wiedzieli że nie da sie spełnić warunków projektu. To ze architekt nie zawsze wybierze najprostsze rozwiązanie to norma. Jakby nikt się nie podjął wykonawstwa to projekt by upadł i trzeba by było wybrać inny, Władze miasta chcą mieć jak najbardziej atrakcyjne obiekty, nie ma się co dziwić, kuleje jedynie sposób realizacji i kryteria wyboru zwycięzcy przetargu.

        Ja

        3 lata

        • 8 12

      • 2021-03-17 09:43

        w złym miejscu szukasz winnych

        3 lata

        • 13 3

      • 2021-03-17 09:52

        Fantazja jest co najwyzej twoja głupota .niebyło by zadnego problemu ze zbudowaniem palmiarni w terminie (1)

        Wszędzie się dało ale nie w Gdańsku!

        3 lata

        • 14 7

        • 2021-03-17 11:29

          Kt

          akurat wiem co mówię... dostałem propozycję realizacji przeszklenia tej palmiarni. Po obejrzeniu projektu i terminów popukałem się w czoło i powiedziałem że tylko samobójca albo mega krętacz podejmie się tego zlecenia w zakładanym terminie.

          3 lata

          • 17 1

    • 2021-03-17 09:32

      (3)

      W calej poludniowej i centralnejPolsce zbudowali palmiarnie,ptaszarnie,energylandie,tropikalne baseny,oceanaria jak w Wroclawiu i wiele innych rozrywek dla ludzi.U nas na Pomorzu nie zrobili nic,nawet jednej palmy za 15 baniek nie potrafili utrzymać.Za to w deweloperce dla warszavki jesteśmy mistrzami.Wstyd i jeszcze raz wstyd dla rządzących Pomorzem że nie robią dla nas i turystow nic w tym rejonie.

      3 lata

      • 71 4

      • 2021-03-17 09:53

        Dokladnie w punkt Tutaj nic sie nieda park wodny przez 20 lat obiewcywali nieda sie! (2)

        To oceanarium nie da się :) W tym miescie nic się nie da chyba ze koperty urzędasy dostana opowiednie to można nawet i by tropikalną wyspe zbudować:)

        3 lata

        • 24 4

        • 2021-03-17 11:21

          spalarnia była priorytetem niestety - iwestycje dla władzy są ważniejsze od inwestycji dla ludzi

          3 lata

          • 5 4

        • 2021-03-17 11:23

          nie urzędasy tylko radni, prezydenci i szefowie klubów PO/KO & Wszystko dla GD. To oni głosują za planami zagospodarowania

          nie urzędasy tylko radni, prezydenci i szefowie klubów PO/KO & Wszystko dla GD. To oni głosują za planami zagospodarowania przestrzennego i naciskają na urzędników.
          Miej świadomość kto za tym stoi i na kogo głosujesz od lat.

          3 lata

          • 10 3

    • 2021-03-17 09:40

      Świadomy wyborca

      Oddajcie nasze 28 baniek i jeszcze za rowery:)
      Pokemony mają się dobrze i tak dalej was dy...ą

      PL

      3 lata

      • 28 3

    • 2021-03-17 09:46

      bez majtek to ma misie

      3 lata

      • 1 5

    • 2021-03-17 10:20

      Niech wstawią sztuczną tęczową palmę. (2)

      Wyjdzie taniej i będą nawet pielgrzymki tych za a nawet przeciw :):):)

      3 lata

      • 15 1

      • 2021-03-17 14:56

        Ja bym poszedł prostszą drogą. Wystarczy zwykła jabłonka. (1)

        Na ch.. nam daktylowiec? Może w Berlinie mają?

        3 lata

        • 6 0

        • 2021-03-18 16:02

          Zapytaj Tuska

          3 lata

          • 0 0

    • 2021-03-17 10:53

      Skutki polityki kontynuacji

      Zamiast wymienić starych, zasiedziałych dyrektorów (Bartosiewicz, Kotłowski), to trzyma ich na stanowiskach. Jak widać to się nie opłaca. To kiedy dymisje?

      3 lata

      • 11 3

    • 2021-03-17 11:00

      Kalectwo procedur (1)

      Chyba od początku wiadomo było, że palma w naszych warunkach to widzimisię i normalnie rosnąc by nie przetrwała. Ale jak już tu rośnie to o nią zadbajmy. Jak na dłoni widać ułomność procedur i niedostosowanie ich do życia. Jak już decyzja przebudowie została podjęta to trzeba było szybko to zrobić. Wybrać kogoś kto to zrobi, a nie jest najtańszy. Problemy rozwiązywać na poczekaniu a nie jakieś papiery generować. Dosypać kasy, tak żeby to szybko skończyć. Projekt powinien być bardziej normalny, prostszy zamiast wydumki. Efekt tego, że za chwile będzie taki, że wypasiona kopuła będzie chronić klepisko. Botanicy też powinni naciskać, że obrana droga jest donikąd, ale przecież procedury są ważniejsze.

      Obserwator

      3 lata

      • 11 3

      • 2021-03-17 19:21

        Lenistwo

        3 lata

        • 1 0

    • 2021-03-17 11:06

      Od dawna mówiło się że w tym tamponie ma być kawiarnia, tylko palma nie dawała za wygraną.

      3 lata

      • 17 2

    • 2021-03-17 12:23

      Trochę obiektywności. (3)

      A to,że Pis roztrwonił miliardy to Ciebie nie obchodzi?Np.elektrownia w Ostrołęce.1,3 miliarda złotych wyrzucone w błoto z naszych pieniędzy i wiele innych.Wybory,maseczki,respiratory.Można tak bez końca.Ty jesteś ślepy i głuchy?To Wam krytykantom Palma Odbija!

      3 lata

      • 2 16

      • 2021-03-17 14:06

        to że pis kradnie miliardy to znaczy że po moze kraść miliony?

        a obywatel może ci ukraść portfel - bo przecież pis też kradnie?

        3 lata

        • 17 0

      • 2021-03-17 17:14

        Dlaczego peło nie zaczeło budowy elektrowni atomowej? (1)

        Było duuużo czasu na to

        3 lata

        • 5 0

        • 2021-03-17 21:49

          Jak nie zaczęło? Prezesi od atomówki przecież brali pensje...

          3 lata

          • 7 0

    • 2021-03-17 12:59

      Ze datyl padnie bylo wiadomo jak przeczytalem ze chca wymieniac szklarnie.
      To bylo kilka lat temu. Teraz potwierdzenie.
      A moze ta nowa meduza pasuje pod most? Kable sa 5cm wyzej.
      OK bez sensu pomys ale oba projekty - "niemiecki" most i ta szklarnia jednak maja cos bezposrednio z gdanskiem do czynienia czy nie?

      3 lata

      • 3 0

    • 2021-03-17 18:07

      To inwestycja przyszłościowa - być może za 100 lat palmiarnia się przyda (1)

      I potomkowie powiedzą: Szacun dla ówczesnych (znaczy naszych) włodarzy. że wrzucili i zamrozili (zaszklili) kasę na tyle lat.

      leon

      3 lata

      • 2 0

      • 2021-03-18 16:08

        Zasadzą teraz nową palmę to faktycznie za 100 lat będą nam dziękować za "Staruszkę" w Palmiarni.

        3 lata

        • 0 0

  • 2021-03-17 09:11

    Operacja się udała a pacjent zmarł w rękach naukowców.

    3 lata

    • 78 1

  • 2021-03-17 09:11

    (1)

    To było wiadome od początku że zabiją to drzewo. Przeciągali remont owineli roślinę szmatami i co sobie myśleli. Banda i**otow oczywiście jak znam życie nikt za to nie odpowie bo koleś będzie chronił kolesia. Banda.

    Em

    3 lata

    • 104 1

    • 2021-03-17 09:13

      dokładnie

      banda amatorów i tyle.

      3 lata

      • 19 0

  • 2021-03-17 09:11

    Kolejna wtopa miasta. Kolejny skandal i niegospodarność. (2)

    Chyba większość z nas czuła, że ta farsa tak właśnie się skończy. Wszystko podporządkowane jednej roślinie (nie kłamcie, że tak nie było), koszty ogromne i nie do zaplanowania, fuszerka projektantów o wykonawców i to wszystko z powodu i**otycznych decyzji naszych urzędników. I wy chcecie szacunku mieszkańców? Banda nieudaczników. Dostałem ostatnio wymiar podatku na 2021 i jak pomyślę, co robicie z tymi pieniędzmi, to szlag jasny mnie trafia!

    Kmiot

    3 lata

    • 123 3

    • 2021-03-17 09:18

      Brakuje tylko jeszcze jednej akcji na finał: żeby ...

      ta palna którejś nocy się obaliła i powybijała szyby. To byłoby piękne zamknięcie całej historii.

      Kmiot

      3 lata

      • 23 1

    • 2021-03-17 22:43

      Historia

      Palma przeżyła I i II wojnę światową oraz komunę. Nie przeżyła tylko cudotwórców z PO i decyzji wyborczych płatników na naszego misia. Bareja mógłby kręcić Misia 2.

      Wesoły Romek

      3 lata

      • 2 0

  • 2021-03-17 09:12

    tyle lat stoi a po wybudowaniu palmiarni i władowaniu masy kasy usycha.... czy my potrafimy teraz coś zrobić żeby czegoś przy okazji nie zepsuć i nie zmarnować pieniędzy?! co za czasy...

    3 lata

    • 75 0

  • 2021-03-17 09:12

    Ola (6)

    Brawo.
    Wniosek do prokuratury?

    Ponoc palma byla za PISem

    3 lata

    • 86 6

    • 2021-03-17 09:15

      troll (1)

      3 lata

      • 1 17

      • 2021-03-17 09:16

        A Ty

        Agent

        3 lata

        • 9 1

    • 2021-03-17 11:16

      Dziwię się, że jeszcze nikt nie napisał (2)

      że to deweloper uschnął palmę i będzie bloki stawiał w palmiarni.
      Jak rządzący puszczę wycinają to im nie przeszkadza a tu nad drzewem bez narodowych korzeni płaczą. Hipokryci.

      m

      3 lata

      • 0 8

      • 2021-03-17 11:38

        (1)

        A co to za różnica czy korzenie narodowe czy nie? Liczy się historia, rasisto!

        3 lata

        • 0 1

        • 2021-03-17 12:49

          dla mnie żadna ale rządzący muszą mieć wszystko narodowe a rasistą to sam jesteś.

          m

          3 lata

          • 0 0

    • 2021-10-22 09:05

      pis odejdzie

      Aby pis umarł i inne partie które niszczą nasz kraj . A zrodziła się nowa . leczo to tylko marzenia

      EHEH

      2 lata

      • 0 0

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (36)

Najczęściej komentowane

Były senator PiS poszukiwany listem gończym za znęcanie się nad psem

List gończy za byłym senatorem PiS

Port nie radzi sobie z pyłem nad Gdańskiem

Port nie radzi sobie z pyłem nad Gdańskiem

więcej

Najczęściej czytane