Zabytki giną. Prywatne i publiczne

Katarzyna Moritz

12 września 2011 (artykuł sprzed 12 lat)

Opinie (173)

Najnowszy artykuł na ten temat Dawna zajezdnia w Oliwie. Na zmiany trzeba poczekać

Zajezdnia tramwajów konnych w Oliwie: do takiego stanu doprowadziły lata zaniedbań i sobotni pożar.

Nasze zabytki niszczeją bez względu na to, czy są w prywatnych, czy w publicznych rękach. Te pierwsze jednak częściej płoną, te drugie rozsypują się ze starości.

Zakłady Mięsne przy ul. Angielska Grobla ostatnio płonęły w lipcu zeszłego roku.

Miasto, które jest opiekunem Baszty pod Zrębem, ale nie ma pieniędzy na jej zabezpieczenie.

W sierpniu właściciel rozebrał Dom Młynarza. Chciał go odbudować, ale teraz ma sprawę w prokuraturze o zniszczenie zabytku.

W należącym do prywatnej osoby zabytkowym Parku Migowskim na Morenie kilka lat temu zaczęły usychać drzewa.

Dawna zajezdnia tramwajów konnych w Oliwie niszczeje od lat, ale sobotni pożar ten proces znacznie przyspieszył. Choć konserwator Marian Kwapiński zapewnia, że zabytek jest do odbudowy, trudno uwierzyć, by tak miało się stać. Obecny właściciel zajezdni - należąca do Krzysztofa Mielewczyka, męża senator Doroty Arciszewskiej-Mielewczyk, firma easy.pl - nic nie zrobił, by chronić zabytek przed powolną dewastacją. Trudno zakładać, że teraz zabezpieczy obiekt znacznie wyższym kosztem.

Aktualizacja godz. 16.25 Gdańska policja uznała, że przyczyną pożaru w zajezdni było podpalenie. Wszczęto śledztwo, które ma ustalić sprawców.

Równie niezabezpieczone są od lat dawne Zakłady Mięsne przy ul. Angielska Grobla w Gdańsku. Od upadku rzeźni i przejęcia jej terenów przez prywatnego właściciela wybuchło tu kilkanaście pożarów. Ostatni miał miejsce w lipcu zeszłego roku, gdy w płomieniach stanął dach na części jednej ze zdewastowanych hal dawnych zakładów.

W zrujnowanych budynkach zginęły trzy osoby. Ostatni tragiczny wypadek miał miejsce w czerwcu 2001 roku, 21-latek został przygnieciony przez podtrzymujący strop hali żeliwny słup, który próbował zdemontować. Właściciel hal zmieniał się w tym czasie wielokrotnie.

Kolejnym przykładem, gdy prywatny właściciel nie służy zabytkowi, jest Dwór Migowski przy ul. Myśliwskiej na Morenie. Dziesięć lat temu miasto sprzedało teren - ze względu na to, że jest to zabytek - o połowę taniej, niż wynikałoby z rynkowej wyceny. Nabywca, trójmiejski biznesmen Kazimierz Dargacz, miał zadbać o dworek i otaczający go park. Ponieważ budynek nie był remontowany bezpowrotnie się zawalił, zostało po nim rumowisko, które uprzątnięto. Pozostał po nim jedynie park, który też znika, bo z nieznanych powodów usychają tworzące go drzewa.

Najnowszym przykładem, gdy prywatny właściciel unicestwia zabytek jest sierpniowe rozebranie Domu Młynarza stojącego przy skrzyżowaniu ul. Kartuskiej i Nowolipie na Siedlcach. Właściciel tłumaczył, że chciał go wyremontować, ale by to zrobić, musiał go rozebrać. Teraz sprawę bada prokuratura.

Wkrótce bezpowrotnie możemy też stracić Dwór Fischera w Nowym Porcie, Dwór Olszyński, IV Dwór Oliwski, Srebrniki. Jednak poza fatalnym stanem technicznym łączy je jeszcze to, że mają publicznych właścicieli: samorządy Gdańska i Pomorza.

Średniowieczna Baszta pod Zrębem nad Motławą już w połowie runęła. Miasto Gdańsk dostało od konserwatora nakaz zabezpieczenia obiektu. Zrobi to jednak, ale tylko dorywczo, wykonawca przystani kajakowej. W każdym z tych przypadków powód popadania w ruinę jaki słyszymy jest ten sam - brak pieniędzy.

Dlaczego warto kupić zabytek (i potem o niego nie dbać)

Prywatny inwestor chcący kupić zabytek od państwa lub samorządu może skorzystać z 50 proc. bonifikaty, pod warunkiem, że spełni wymogi konserwatora zabytków, ale także Skarbu Państwa lub samorządu, który go sprzedaje. Najczęściej są to z góry określone warunki użytkowania.

W przypadku każdego zabytku wszystkie remonty czy zmiany w konstrukcji budynku muszą być uzgadniane z konserwatorem zabytków. Wielu właścicieli się do nich stosuje, tym bardziej, że samorządy dokładają do takich remontów. Chlubnych przykładów jest sporo, np. opisywana przez nas niedawno historia przedwojennej willi w gdyńskiej Chyloni.

Jednak wielu inwestorów traktuje kupno zabytku, jako szansę na kupno atrakcyjnej i taniej działki z uciążliwą ruderą.

- Wielu inwestorów przychodzi do nas z dwoma pytaniami. Czy mogą nie prowadzić na działce badań archeologicznych i czy mogą rozebrać zabytek, bo według ekspertyz, które posiadają, nadaje się on tylko do rozbiórki - mówi nam jeden z pracowników Urzędu Konserwatora Zabytków w Gdańsku.

Co robić, gdy właściciel nie dba o zabytek? Na takiego właściciela nakładane są kary, które jednak trudno wyegzekwować. Właściciel zajezdni w Oliwie otrzymał karę w wysokości 50 tys. zł, ale odmówił jej zapłacenia i odwołał się do ministerstwa kultury.

Niezwykle trudna do przeprowadzenia jest procedura wywłaszczenia z zabytku. Wszczyna ją konserwator, który zwraca się z tym do samorządu. Mimo kilku zapowiedzi w Polsce nie przeprowadzono tej procedury z sukcesem.

Zdjęcia: Zabytki giną. Prywatne i publiczne

6 Zobacz zdjęcia

Katarzyna Moritzk.moritz@trojmiasto.pl

Opinie (173) ponad 10 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-09-13 07:01

Znane praktyki

Zajezdnia została podpalona. Właścicielowi (mąż posłanki PiS) zależało wyłącznie na placu. Drzewa na Morenie podlewane są cyklicznie solanką. Można to zbadać. Tylko ... nikt nie chce !! Konserwator ma kłopot z głowy !!

z Gd
12 lat
- 10 1
Twoja opinia

Zmień treść

Zajezdnia została podpalona. Właścicielowi (mąż posłanki PiS) zależało wyłącznie na placu. Drzewa na Morenie podlewane są cyklicznie solanką. Można to zbadać. Tylko ... nikt nie chce !! Konserwator ma kłopot z głowy !!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-09-13 07:49

Wyciąć, wyrównać !! (2)

postawić biedronkę i parę garaży. po bokach bloki i ze dwa parkingi. Resztę betonem na gładko zalać !!

ładnie będzie
12 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

postawić biedronkę i parę garaży. po bokach bloki i ze dwa parkingi. Resztę betonem na gładko zalać !!
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2011-09-13 08:02
  
  Panu Włascicielowi nawet ...puszek nie spadnie z głowy
  
  tak samo jak konserwatorowi. Sprawca podpaleń nieznany .
  
  lon
  12 lat
  - 1 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  tak samo jak konserwatorowi. Sprawca podpaleń nieznany .
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2011-09-13 09:21
  
  I jeszcze 6 kościołów bo za mało!
  
  O.K.
  12 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  I jeszcze 6 kościołów bo za mało!
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-09-13 08:27

Gratuluję

pani redaktor Katarzynie Moritz odważnego i dobrego tekstu. Pozdrawiam serdecznie.

Adam
12 lat
- 1 3
Twoja opinia

Zmień treść

pani redaktor Katarzynie Moritz odważnego i dobrego tekstu. Pozdrawiam serdecznie.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-09-13 08:38

Niszczenie Polski ... (2)

Najpierw żołnierzyki Tuska pozbyli się niewygodnych ludzi a teraz wzięli sie za zabytki. Tusek i jego pobratymcy zniszczczą Polaków i Polskę !!!

gdanszczanin
12 lat
- 2 4
Twoja opinia

Zmień treść

Najpierw żołnierzyki Tuska pozbyli się niewygodnych ludzi a teraz wzięli sie za zabytki. Tusek i jego pobratymcy zniszczczą Polaków i Polskę !!!
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2011-09-13 09:20
  
  Tusek, Rusek i Komorusek Jarusek. Do tego dolicz Kościół Katolicki który chyba ma największy wpływ na okradanie Narodu Polskiego!
  
  Xyz
  12 lat
  - 0 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Tusek, Rusek i Komorusek Jarusek. Do tego dolicz Kościół Katolicki który chyba ma największy wpływ na okradanie Narodu Polskiego!
  Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2011-09-13 11:19
  
  Że co ???? Senator Mielewczyk startowała z PiSu, a pan wojewódzki konserwator Kwapiński jest w ostrym sporze z działaczami PO.
  
  12 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Że co ???? Senator Mielewczyk startowała z PiSu, a pan wojewódzki konserwator Kwapiński jest w ostrym sporze z działaczami PO.
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-09-13 08:56

DOM ZDROJOWY W BRZEŹNIE

kiedyś piękny pałac - dziś straszącą rudera

gdan
12 lat
- 5 0
Twoja opinia

Zmień treść

kiedyś piękny pałac - dziś straszącą rudera
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-09-13 09:12

nie ma pomysłu, nie ma przepisów..

nasi sąsiedzi maja ustawe rewitalizacyjną tzn.obowiazek remontów w regularnych odstępach czasu a nie kto kiedy będzie chciał.dlaczego polak nie potrafi skopiowac czegoś co gdzie indziej działa.system ochr.zdrowia tez można skopiowac...

da.
12 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

nasi sąsiedzi maja ustawe rewitalizacyjną tzn.obowiazek remontów w regularnych odstępach czasu a nie kto kiedy będzie chciał.dlaczego polak nie potrafi skopiowac czegoś co gdzie indziej działa.system ochr.zdrowia tez można skopiowac...
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-09-13 09:12

Latarnia morska w Nowym Porcie

A to z kolei przykład wspaniały, pan Michalak, na co dzień mieszkający w Kanadzie, odkupił latarnię morską i wyremontował ją ( nie wiem, być może z pomocą samorządu), udostępnił ją zwiedzającym. Mimo upływu czasu, zmiany otoczenia, ta latarnia jest jak perełka w przemysłowym otoczeniu. Polecam jej odwiedzenie, jest na to szansa do końca września w weekendy. Widok przy ładnej pogodzie jest genialny!! Tacy ludzie zasługują na naśladowanie przez innych "inwestorów".

Jola
12 lat
- 7 0
Twoja opinia

Zmień treść

A to z kolei przykład wspaniały, pan Michalak, na co dzień mieszkający w Kanadzie, odkupił latarnię morską i wyremontował ją ( nie wiem, być może z pomocą samorządu), udostępnił ją zwiedzającym. Mimo upływu czasu, zmiany otoczenia, ta latarnia jest jak perełka w przemysłowym otoczeniu. Polecam jej odwiedzenie, jest na to szansa do końca września w weekendy. Widok przy ładnej pogodzie jest genialny!! Tacy ludzie zasługują na naśladowanie przez innych "inwestorów".
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-09-13 09:19

Zabytki, szkoły padają jak muchy, a kościoły nie wiedząc po co i dla kogo rosną jak grzybki po deszczu. Gdzie jest sens?

Xyz
12 lat
- 1 2
Twoja opinia

Zmień treść

Zabytki, szkoły padają jak muchy, a kościoły nie wiedząc po co i dla kogo rosną jak grzybki po deszczu. Gdzie jest sens?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-09-13 09:36

Nagroda Darwina

"21-latek został przygnieciony przez podtrzymujący strop hali żeliwny słup, który próbował zdemontować"

lol
12 lat
- 1 0
Twoja opinia

Zmień treść

"21-latek został przygnieciony przez podtrzymujący strop hali żeliwny słup, który próbował zdemontować"
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-09-13 09:40

przeraża mnie pazerność chytrość i zarazem cwaniactwo tych państwa ! - to nie ma nic wspulnego z biznesem !To jest niszczenie

tożsamości histori nieliczenie się ze środowiskiem i z ludżmii wśród których i z którymi się współżyje i egzystuje W każdym innym kraju to nie o pomyślenia !!!.

pani
12 lat
- 7 0
Twoja opinia

Zmień treść

tożsamości histori nieliczenie się ze środowiskiem i z ludżmii wśród których i z którymi się współżyje i egzystuje W każdym innym kraju to nie o pomyślenia !!!.
Regulamin dodawania opinii