Zabytki giną. Prywatne i publiczne

Katarzyna Moritz

12 września 2011 (artykuł sprzed 12 lat)

Opinie (173)

Najnowszy artykuł na ten temat Dawna zajezdnia w Oliwie. Na zmiany trzeba poczekać

Zajezdnia tramwajów konnych w Oliwie: do takiego stanu doprowadziły lata zaniedbań i sobotni pożar.

Nasze zabytki niszczeją bez względu na to, czy są w prywatnych, czy w publicznych rękach. Te pierwsze jednak częściej płoną, te drugie rozsypują się ze starości.

Zakłady Mięsne przy ul. Angielska Grobla ostatnio płonęły w lipcu zeszłego roku.

Miasto, które jest opiekunem Baszty pod Zrębem, ale nie ma pieniędzy na jej zabezpieczenie.

W sierpniu właściciel rozebrał Dom Młynarza. Chciał go odbudować, ale teraz ma sprawę w prokuraturze o zniszczenie zabytku.

W należącym do prywatnej osoby zabytkowym Parku Migowskim na Morenie kilka lat temu zaczęły usychać drzewa.

Dawna zajezdnia tramwajów konnych w Oliwie niszczeje od lat, ale sobotni pożar ten proces znacznie przyspieszył. Choć konserwator Marian Kwapiński zapewnia, że zabytek jest do odbudowy, trudno uwierzyć, by tak miało się stać. Obecny właściciel zajezdni - należąca do Krzysztofa Mielewczyka, męża senator Doroty Arciszewskiej-Mielewczyk, firma easy.pl - nic nie zrobił, by chronić zabytek przed powolną dewastacją. Trudno zakładać, że teraz zabezpieczy obiekt znacznie wyższym kosztem.

Aktualizacja godz. 16.25 Gdańska policja uznała, że przyczyną pożaru w zajezdni było podpalenie. Wszczęto śledztwo, które ma ustalić sprawców.

Równie niezabezpieczone są od lat dawne Zakłady Mięsne przy ul. Angielska Grobla w Gdańsku. Od upadku rzeźni i przejęcia jej terenów przez prywatnego właściciela wybuchło tu kilkanaście pożarów. Ostatni miał miejsce w lipcu zeszłego roku, gdy w płomieniach stanął dach na części jednej ze zdewastowanych hal dawnych zakładów.

W zrujnowanych budynkach zginęły trzy osoby. Ostatni tragiczny wypadek miał miejsce w czerwcu 2001 roku, 21-latek został przygnieciony przez podtrzymujący strop hali żeliwny słup, który próbował zdemontować. Właściciel hal zmieniał się w tym czasie wielokrotnie.

Kolejnym przykładem, gdy prywatny właściciel nie służy zabytkowi, jest Dwór Migowski przy ul. Myśliwskiej na Morenie. Dziesięć lat temu miasto sprzedało teren - ze względu na to, że jest to zabytek - o połowę taniej, niż wynikałoby z rynkowej wyceny. Nabywca, trójmiejski biznesmen Kazimierz Dargacz, miał zadbać o dworek i otaczający go park. Ponieważ budynek nie był remontowany bezpowrotnie się zawalił, zostało po nim rumowisko, które uprzątnięto. Pozostał po nim jedynie park, który też znika, bo z nieznanych powodów usychają tworzące go drzewa.

Najnowszym przykładem, gdy prywatny właściciel unicestwia zabytek jest sierpniowe rozebranie Domu Młynarza stojącego przy skrzyżowaniu ul. Kartuskiej i Nowolipie na Siedlcach. Właściciel tłumaczył, że chciał go wyremontować, ale by to zrobić, musiał go rozebrać. Teraz sprawę bada prokuratura.

Wkrótce bezpowrotnie możemy też stracić Dwór Fischera w Nowym Porcie, Dwór Olszyński, IV Dwór Oliwski, Srebrniki. Jednak poza fatalnym stanem technicznym łączy je jeszcze to, że mają publicznych właścicieli: samorządy Gdańska i Pomorza.

Średniowieczna Baszta pod Zrębem nad Motławą już w połowie runęła. Miasto Gdańsk dostało od konserwatora nakaz zabezpieczenia obiektu. Zrobi to jednak, ale tylko dorywczo, wykonawca przystani kajakowej. W każdym z tych przypadków powód popadania w ruinę jaki słyszymy jest ten sam - brak pieniędzy.

Dlaczego warto kupić zabytek (i potem o niego nie dbać)

Prywatny inwestor chcący kupić zabytek od państwa lub samorządu może skorzystać z 50 proc. bonifikaty, pod warunkiem, że spełni wymogi konserwatora zabytków, ale także Skarbu Państwa lub samorządu, który go sprzedaje. Najczęściej są to z góry określone warunki użytkowania.

W przypadku każdego zabytku wszystkie remonty czy zmiany w konstrukcji budynku muszą być uzgadniane z konserwatorem zabytków. Wielu właścicieli się do nich stosuje, tym bardziej, że samorządy dokładają do takich remontów. Chlubnych przykładów jest sporo, np. opisywana przez nas niedawno historia przedwojennej willi w gdyńskiej Chyloni.

Jednak wielu inwestorów traktuje kupno zabytku, jako szansę na kupno atrakcyjnej i taniej działki z uciążliwą ruderą.

- Wielu inwestorów przychodzi do nas z dwoma pytaniami. Czy mogą nie prowadzić na działce badań archeologicznych i czy mogą rozebrać zabytek, bo według ekspertyz, które posiadają, nadaje się on tylko do rozbiórki - mówi nam jeden z pracowników Urzędu Konserwatora Zabytków w Gdańsku.

Co robić, gdy właściciel nie dba o zabytek? Na takiego właściciela nakładane są kary, które jednak trudno wyegzekwować. Właściciel zajezdni w Oliwie otrzymał karę w wysokości 50 tys. zł, ale odmówił jej zapłacenia i odwołał się do ministerstwa kultury.

Niezwykle trudna do przeprowadzenia jest procedura wywłaszczenia z zabytku. Wszczyna ją konserwator, który zwraca się z tym do samorządu. Mimo kilku zapowiedzi w Polsce nie przeprowadzono tej procedury z sukcesem.

Zdjęcia: Zabytki giną. Prywatne i publiczne

6 Zobacz zdjęcia

Katarzyna Moritzk.moritz@trojmiasto.pl

Opinie (173) ponad 10 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2011-09-13 15:08

(1)

a co na to wszystko Adamowicz ?

ja
12 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

a co na to wszystko Adamowicz ?
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2011-09-13 18:14
  
  zrobił budyń
  
  taki budyń
  12 lat
  - 0 0
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-03-06 09:49

pdpalenia w czyim interesie

wystarczy aby w wypadku spalenia ,zawalenia czy tez innej katastrofy wlasciciel nieruchomosci zaplacil kare w wysokosci udzielonej bonifikaty a ponadto nawiazke w wysokosci sumy tych nie wartosci ,a kazdy wlasciciel zaczal by dbac o zabytek a nie kupowal po to by potem ktos podpalil a wlasciciel przejal parcele.ponadto by musial odbudowac w identyczny budynek.Trzeba jednak chciec podpisac takie umowy przez samorzady.Mozna rowniez zastrzec ze w wypadku pozaru parcela staje sie automatycznie wlasnoscia gminy.Wladze miast i gmin nie robia nic by sie zabezpieczyc Prosze zobaczyc dworek na Traugutta -niszczeje a drzewa pod przyszla parcele usychaja .czy komus sie chcialo zbadac czy nie zostaly przypadkiem podtrute

piotr
12 lat
- 2 0
Twoja opinia

Zmień treść

wystarczy aby w wypadku spalenia ,zawalenia czy tez innej katastrofy wlasciciel nieruchomosci zaplacil kare w wysokosci udzielonej bonifikaty a ponadto nawiazke w wysokosci sumy tych nie wartosci ,a kazdy wlasciciel zaczal by dbac o zabytek a nie kupowal po to by potem ktos podpalil a wlasciciel przejal parcele.ponadto by musial odbudowac w identyczny budynek.Trzeba jednak chciec podpisac takie umowy przez samorzady.Mozna rowniez zastrzec ze w wypadku pozaru parcela staje sie automatycznie wlasnoscia gminy.Wladze miast i gmin nie robia nic by sie zabezpieczyc Prosze zobaczyc dworek na Traugutta -niszczeje a drzewa pod przyszla parcele usychaja .czy komus sie chcialo zbadac czy nie zostaly przypadkiem podtrute
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-03-30 15:28

Łatwo się wymądrzać...

30 lat temu jakiś idiota wpisał mój dom do wojewódzkiego rej. zabytków. Do
dziś żadna menda się tym nie zainteresowała.Ja musiałem myśleć co dzieciakom
włożyć do gara a nie remontować swój zabytek.Zwracałem się do ,,tych co
tak kochają zabytki'',żaden nawet mi nie poradził własciwie mnie ignorują
a mój zabytek ,,mają głęboko w d...e''.Zanizyli mi wartość działki a tak naprawdę
uniemożliwili mi jej sprzedaż.Modle się o wichury i pioruny-Pan Bóg nie chce
mnie wysłuchać.Może ktoś mi poradzi co zrobic?
karolmaka1@wp.pl

Karol
12 lat
- 0 1
Twoja opinia

Zmień treść

30 lat temu jakiś idiota wpisał mój dom do wojewódzkiego rej. zabytków. Do dziś żadna menda się tym nie zainteresowała.Ja musiałem myśleć co dzieciakom włożyć do gara a nie remontować swój zabytek.Zwracałem się do ,,tych co tak kochają zabytki'',żaden nawet mi nie poradził własciwie mnie ignorują a mój zabytek ,,mają głęboko w d...e''.Zanizyli mi wartość działki a tak naprawdę uniemożliwili mi jej sprzedaż.Modle się o wichury i pioruny-Pan Bóg nie chce mnie wysłuchać.Może ktoś mi poradzi co zrobic? karolmaka1@wp.pl
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2012-05-28 08:41

zabytek?

Konserwator zabytków narzuca na prywatny budynek ograniczenia i wprowadza zakazy. Pytam, kto wymyslił takie durne prawo. Owszem zgadzam się na ograniczenia i utrzymanie takiego stanu pod warunkiem, że konserwator da na to pieniądze. Z prywatnego puktu widzenia taki budynek jest już dawno przestrzały, nieekonomiczny, nieenorgooszczedny więc po co mam go utrzymywac z własnych pieniędzy.Konserwtor chce by taki został niech daje kasę i mozna robić, ale jeżeli nie łoży finansowo to wara mu od tego bo to nie jego.

Bogdan
12 lat
- 0 2
Twoja opinia

Zmień treść

Konserwator zabytków narzuca na prywatny budynek ograniczenia i wprowadza zakazy. Pytam, kto wymyslił takie durne prawo. Owszem zgadzam się na ograniczenia i utrzymanie takiego stanu pod warunkiem, że konserwator da na to pieniądze. Z prywatnego puktu widzenia taki budynek jest już dawno przestrzały, nieekonomiczny, nieenorgooszczedny więc po co mam go utrzymywac z własnych pieniędzy.Konserwtor chce by taki został niech daje kasę i mozna robić, ale jeżeli nie łoży finansowo to wara mu od tego bo to nie jego.
Regulamin dodawania opinii