Fakty i opinie
  • Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport
Wiadomości
Dodaj raport
Fakty i Opinie Wiadomości
Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Ekshumowano ciała niemieckich żołnierzy na Stogach

Katarzyna Moritz
14 lipca 2015 (artykuł sprzed 9 lat) 
Opinie (171)
3
  • Hełm niemieckiego żołnierza znaleziony podczas ekshumacji na terenie dawnego cmentarza ewangelickiego na Stogach.
  • Fragmenty umundurowania i guziki znalezione podczas ekshumacji.
  • Fragmenty umundurowania i rynsztunku.

Hełm niemieckiego żołnierza znaleziony podczas ekshumacji na terenie dawnego cmentarza ewangelickiego na Stogach.

fot. M. Milak

Na byłym cmentarzu ewangelickim na Stogach ekshumowano szczątki blisko 150 osób. To głównie niemieccy żołnierze, a także cywile pochowani pośpiesznie w marcu 1945 roku w zbiorowych mogiłach. - Są ludzie, którzy pamiętają i opowiadają nam te wydarzenia - mówi właściciel firmy, która zajmuje się pracami.



Czy interesujesz się historią II wojny światowej?

Prace ekshumacyjne na zapominanym cmentarzu na Stogach, przy ul. Nowotnej, nieopodal Pustego Stawu.zobacz na mapie Gdańska, zostały przeprowadzone na zlecenie Fundacji "Pamięć", która została utworzona przez Ludowy Niemiecki Związek Opieki nad Grobami Wojennymi.

O tym, że w latach 1880 - 1946 był tu cmentarz ewangelicki pw. Chrystusa Króla świadczy jedynie ustawiona przez miasto granitowa tablica. Mogił cmentarnych dawno już nie ma, zostały zniszczone lub zdemontowane, tak jak na większości dawnych gdańskich nekropolii.

- Dostaliśmy informację, że na terenie dawnego cmentarza powinny znajdować się zbiorowe, czy też pojedyncze mogiły ofiar wojny. Wiemy, że oprócz żołnierzy są tu też ofiary cywilne. W ciągu kilkunastu dni badań odszukaliśmy około 150 ofiar. Poza wskazaniami miejsca, otrzymaliśmy też listę poległych dostarczoną przez stronę niemiecką, których mieliśmy odnaleźć na terenie tego cmentarza - wyjaśnia Maciej Milak, którego firma "Metodis" zajmuje się pracami na cmentarzu.

Szczątki znalezione na Stogach zostaną przewiezione do Starego Czarnowa, na wojenny cmentarz na terenie województwa zachodniopomorskiego. Tam, po wcześniejszej identyfikacji, trafiają ofiary z terenu Pomorza.

- Podczas badań znaleźliśmy kilka identyfikatorów, jednak gros ofiar było pochowanych bezimiennie. W jednym przypadku przy szczątkach była butelka z danymi, dzięki temu udało nam się namierzyć żołnierza, którego nie było na liście - opowiada Milak.

Tablica pamiątkowa ustawiona w 2009 r. przypomina o istnieniu dawnego cmentarza na Stogach, niedaleko Pustego Stawu. Tablica pamiątkowa ustawiona w 2009 r. przypomina o istnieniu dawnego cmentarza na Stogach, niedaleko Pustego Stawu.

Tablica pamiątkowa ustawiona w 2009 r. przypomina o istnieniu dawnego cmentarza na Stogach, niedaleko Pustego Stawu.

fot. P. Drabowicz

Wśród odkopanych szczątków ludzkich są te należące do żołnierzy niemieckich sił lądowych, flotylli rzecznej ale też "folkszturmiści", czyli zazwyczaj starsi ludzie, zmuszeni na koniec wojny do walki. Najwięcej jest jednak cywilów, uciekinierów z terenów Gdańska, o czym świadczą obrażenia, jakie odnieśli przed śmiercią. Ich szkielety często są pozbawione kończyn czy głów, a trzeba przypomnieć, że w dniach od 23 do 26 marca 1945 roku odbyły potężne naloty na Stogi.

Stogi były ostatnim obszarem Gdańska, który został zdobyty w marcu 1945 roku przez Rosjan. Niemcy w większości uciekali na promy lub zostali wypchnięci na Wyspę Sobieszewską, która nie została zdobyta przez Armię Czerwoną do końca wojny. Niemcy bronili się tam do 9 maja 1945 roku.

Badacze zdają sobie sprawę, że w wielu punktach Stogów mogą być podobne mogiły, np. w okolicznych lasach czy nawet na prywatnych posesjach. Niewykluczone, że po wstępnej wizji lokalnej, także i tam będą prowadzone ekshumacje.

- Bardzo często mówią nam o pochówkach świadkowie czy okoliczni mieszkańcy. Choć jest ich niewielu, to przekazują nam informacje i opowiadają o tamtym okresie i wydarzeniach - przekonuje badacz.

Obecnie na cmentarzu na Stogach został do zbadania tylko jeden fragment. Nastąpi to w przyszłym tygodniu.

Niemiecki związek opieki nad grobami, podobnie jak Rada Ochrony Walk i Męczeństwa w Polsce, zajmuje się porządkowaniem mogił wojennych i zleca ekshumację zwłok żołnierzy i cywilów niemieckich z czasów II wojny światowej na terenie naszego kraju. Często są to szczątki znalezione podczas inwestycji budowlanych, bądź w wyniku planowych ekshumacji, które następnie przenoszone są na utworzone przez Niemców 12 cmentarzy wojennych na terenie Polski.

Cmentarz ewangelicki na Stogach

W okresie od około 1880 do 1942 roku, pochowano na nim ponad 1200 dawnych mieszkańców tej dzielnicy Gdańska (wówczas Heubude). Ciekawostką tej lokalnej nekropolii było istnienie wydzielonej kwatery żydowskiej (kilkanaście nagrobków z lat 30. XX wieku). Do początku lat 90. XX wieku zachowała się większość nagrobków, usuniętych następnie i zdeponowanych w nieustalonym miejscu przez służby miejskie.

Pomimo zamknięcia cmentarza przez władze sanitarne w 1942 roku, pochowano na nim interwencyjnie w masowej mogile w marcu i kwietniu 1945 roku nieustaloną liczbę zabitych i zmarłych cywilów i żołnierzy z okresu działań wojennych. Więcej o historii cmentarza na lokalnym portalu.

Zobacz także

HISTORIA (1052)

Opinie (171) ponad 10 zablokowanych

  • 2015-07-14 10:39

    ekshumacja (10)

    wywalić to niemieckie ścierwo pod płot mordowali jak chcieli i kiedy chcieli mój dziadek cała wojnę siedział w obozie gross rosen to opowiadał straszne rzeczy co niemcy w obozie wyprawiali z więźniami żadnego szacunku dla tych jch szwabów

    xxx

    9 lat

    • 39 42

    • 2015-07-14 10:42

      A co polski rzad robi dzisiaj z wami??

      9 lat

      • 6 5

    • 2015-07-14 11:39

      ej,ej..

      niemieckie ścierwo? Z Gdanska?A dziadek z Wermahtu,to co?Pikuś?Bez niego nie byłoby najwiekszego polityka ostatnich 25 lat.Więc spoko...

      9 lat

      • 8 5

    • 2015-07-14 11:42

      uprzejma uwaga (2)

      Takie same obelgi jak twoje, wypisują potomkowie banderowców o Polakach na Ukrainie.
      Zastanów się nad swoją chorą nienawiścią...

      uprzejma uwaga

      9 lat

      • 18 6

      • 2015-07-14 13:12

        (1)

        z tym że oni kłamią a on mówi prawdę, a prawda to nie obelga
        precz z niemcami

        9 lat

        • 4 5

        • 2020-07-14 15:27

          to świadczy o Twoim braku wiedzy historycznej

          wstyd, że ludzie mieszkający na tych terenach nie znają historii swego miasta, jak zastraszani byli tutaj Polacy i czym groziło niewstąpienie do niemieckiego wojska. Niestety nasiąkając "wiedzą" przekazywaną przez telewizję Kurskiego prawią takie farmazony

          4 lata

          • 2 1

    • 2015-07-14 11:43

      no to trzeba opróżnić cmentarz na Łyczakowie i Rossie z mogił wywyższających (1)

      się LACHÓW. Do dzieła !!!

      ewa

      9 lat

      • 6 7

      • 2015-07-14 13:13

        chciałaś zabłysnąć ale że z logiką na bakier to wyszedł tylko rasizm

        9 lat

        • 3 2

    • 2015-07-15 13:17

      Popelniasz grzech generalizowania....

      Swiat nie jest czarno - bialy...

      syn polsko niemieckich rodzicow

      9 lat

      • 3 1

    • 2017-09-30 02:22

      Przykro mi,ze slowa takie opuszczaja twoje usta po tylu latach.Twoj dzadek wrocil dzieki Bogu do domu,wielu innych niestety nie.Ja jestem polka,moj maz neimcem,jestesmy rodzina.Czy ty sobie zdajesz sprawe,ze po obuch stronach rodziny czekaly na powrot ukochnych i niekture miale szczescie,jak twoj dzadek a niekture niestety nie,jak moj maz.

      Bozena

      6 lat

      • 0 1

    • 2022-04-02 18:33

      Ci ludzie mieszkali u siebie deb1lu , w wolnym mieście Polacy to było pare procent i to głównie po wioskach . Wiec doucz się przybłędo ruska

      2 lata

      • 1 3

  • 2015-07-14 10:40

    (1)

    Jaka bzdura ! Kto to opowiadal ktos musi miec teraz 85 najmniej kto to widzial to polak nie mogl miec niemieckich rzeczy ? Na stogach ? A ci tu niemcy nie mieszkali ? Jak byl stan wojenny i z matka przez ul.Szeroka uciekalismy tez mialem taki cudenko na glowie pozniej pamietam jak kopali boisko przy 21 podstawowce to okazalo sie ze tam byl cmentarz i tez karabiny odznaczenia i inne rzeczy. Ludzie ktorzy sa w temacie wiedza ze jakby przekopac tereny to znajdziesz tu ludzi z calego swiata. Podczas jarmarku ( mowimy tu o dawnych dziejach) ginelo wielu kupcow czy zeglarzy jarmark trwal dlugo ludzie pili kradli i sie bawili a jak byla woja to co bylo inaczej ? Czemu ma sluzyc artykul w jakim celu ?informacyjnym? Bo nie rozumiem

    ich habe das fergesen

    9 lat

    • 9 17

    • 2015-07-14 18:25

      Chodziłeś do

      21 ?

      Grenadiergasse...43

      D.S.v.D

      9 lat

      • 0 0

  • 2015-07-14 10:41

    czy duchy niemieckich mieszkancow strasza po niemiecku? (2)

    dh

    9 lat

    • 16 5

    • 2015-07-14 11:23

      tak

      9 lat

      • 3 2

    • 2015-07-14 11:27

      nie no dobre

      ...

      9 lat

      • 4 1

  • 2015-07-14 11:09

    (11)

    Piękne komentarze. Boli was, że te ziemie były kiedyś niemieckie? A wy jesteście tylko potomkami tych którzy w 1945 roku tutaj przyjechali szabrować.

    9 lat

    • 44 41

    • 2015-07-14 11:22

      (4)

      Kiedy te ziemie były niemieckie

      9 lat

      • 9 8

      • 2015-07-14 11:31

        zawsze

        9 lat

        • 4 9

      • 2015-07-14 11:45

        uprzejma uwaga

        To jest smutne, że połowę obszaru Polski zabrali nam w 1945 roku Sowieci, dając w zamian ziemie innego narodu.
        Skrzywdzono Polaków i w nagrodę pozwolono im podobnie krzywdzić inny naród.
        Perfidia podłych Sowietów nie ma sobie równych!

        uprzejma uwaga

        9 lat

        • 15 6

      • 2015-07-14 11:46

        A kiedy polskie. Zgadnij ile % Polaków ieszkalo w XIX i na poczatku XX wieku w (1)

        Gdańsku i okolicach.

        tetrys

        9 lat

        • 12 5

        • 2015-07-15 06:43

          Szacunek dla ....

          Około 5 do 8% Polaków mieszkało w WMG, ale trochę historii poznać byłoby dobrze.Jestem potomkiem Gdańszczan narodowości polskiej i nasza historia jest tragiczna, dlatego więcej pokory do odnalezionych szczątków tych ludzi podkreślam ludzi.

          Piotr

          9 lat

          • 4 1

    • 2015-07-14 11:23

      Donald, przestań.

      9 lat

      • 10 3

    • 2015-07-14 13:18

      (3)

      te ziemie były od zawsze polskie pod władanie prus przeszły dopiero podczas zbrodni rozbiorów (inspirowanych zresztą przez prusy)
      a niemcy nigdy nie byli tu ludnością etniczną stanowili grupę kolonistów która przemocą rządziła tymi ziemiami
      takich zakłamywaczy historii powinno się deportować do ich wymarzonego vaterlandu

      9 lat

      • 11 8

      • 2015-07-14 14:38

        ??? (1)

        Za dużo wypiłeś.

        wstyd

        9 lat

        • 3 4

        • 2015-07-15 09:02

          a ciebie w tym czasie na historii nie było

          co?

          9 lat

          • 1 0

      • 2015-07-14 21:07

        Tak dokladnie bylo na wschodzie
        kolonizacja polonizacja ogniem i
        mieczem . Od 1349 rdzennie polskie
        ziemie.

        9 lat

        • 2 0

    • 2015-07-14 22:22

      Ziemie słowiańskie to obszar b. NRD + Hamburg + Brema + Wsch. Bawaria.

      Ziemie słowiańskie to obszar b. NRD + Hamburg + Brema + Wsch. Bawaria. Tyle w temacie.

      Kaszub

      9 lat

      • 5 1

  • 2015-07-14 11:17

    Niemieccy zbrodniarze i bandyci mordowali Polakow - cale rodziny (1)

    TO powinno wam wystarczyc a jesli to malo tzn ze ostatnie komorki mozgowe wam juz propaganda zdeaktywowala.

    Ciekawe ze ja was cos nie dotyczy to jest OK, ale jak wam by ktos matke dis odstrzelil to byscie robili raban wszedzie. Otoz to sie wlasnie dzialo wtedy tylko jako ze nie byly YouTube to nie wiecie bo i skad.
    Niemieccy zbrodniarze mordowali Polakow tu na tej ziemii. Przemyslcie to sobie.... jak zobaczycie chlajcych piwo szwabow na Dlugiej w pubach , nalezy im za kazdym razem wzkazywac Westerplatte....

    egr

    9 lat

    • 30 16

    • 2015-07-15 08:31

      wskazywac westerplatte? czlowieku minelo 70 lat... szwedom tez mamy przypominac potop?

      9 lat

      • 3 3

  • 2015-07-14 11:21

    "niemieccy żołnierze zmuszani do walki"...

    Zmuszani???!!! Jasne. Cały naród niemiecki został siłą zmuszony do tych wszystkich okrucieństw w latach 1933-45 przez kilku złych nazistów.

    Leming Bredzisław

    9 lat

    • 45 11

  • 2015-07-14 11:28

    Nie przesadzajmy z tą "większością nagrobków" stojących do lat 90-tych. Już w latach 60-tych na cmentarzu były tylko pojedyncze nagrobki. Przeważnie były to jedynie wykonane z lastrico obramowania grobów. Cenniejsze płyty "przytulili' m.in. producenci nagrobków.

    Sąsiad z Rozłogów.

    9 lat

    • 26 1

  • 2015-07-14 11:30

    Dobrze,że zdążyli przed Jarmarkiem. Teraz tylko oczyścić i kasa leci.

    Spec

    9 lat

    • 13 2

  • 2015-07-14 11:41

    Czy to tajemniczy naziści?

    .

    poprawność idiotów

    9 lat

    • 18 2

  • 2015-07-14 11:45

    Stogi-wojenna historia

    A czy ktoś ma świadomość, szczególnie myślę o historykach, że na Stogach znajdowano nie tylko szczątki, ale też dokumenty sztabowe oddziałów niemieckich, wyposażenie kasyn itp. - szczególnie na terenach rozbudowywanych w ostatnich latach ośrodków wczasowych. Właściciele terenów wszystko palili, lub rozdawali robotnikom, którzy później sprzedawali np. srebrne łyżki. Takie znaleziska były dla nich kulą u nogi, bo przedłużałoby inwestycję, więc je niszczono, zamiast pomyśleć np. o Muzeum II Wojny. Być może jest jeszcze coś do odkrycia.

    Akacja

    9 lat

    • 23 4

1
2
3
4
5

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najnowsze

więcej wiadomości (1052)

Najczęściej komentowane

Wielki pożar magazynu w Porcie Gdańsk. Rekomendowane zamknięcie okien!

Wielki pożar magazynu w Porcie Gdańsk

Mieszkam nad morzem i co mi zrobisz?

Mieszkam nad morzem i co mi zrobisz?

więcej

Najczęściej czytane