• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Odnowiono poniemieckie napisy na Oruni

Rafał Borowski
30 marca 2022 (artykuł sprzed 2 lat) 
  • Odnowione napisy przy ul. Trakt św. Wojciecha 93 na Oruni.
  • Odnowione napisy przy ul. Trakt św. Wojciecha 93 na Oruni.
  • Odnowione napisy przy ul. Trakt św. Wojciecha 93 na Oruni.
  • Odnowione napisy przy ul. Trakt św. Wojciecha 93 na Oruni.

Pochodząca z przełomu XIX i XX wieku kamienica przy Trakcie św. Wojciecha 93Mapka na Oruni przeszła niedawno kapitalny remont. W jego ramach odtworzono - a raczej uwidoczniono - poniemieckie napisy, które znajdowały się na elewacji frontowej. Ten pomysł podzielił okolicznych mieszkańców.



Zobacz również: Tu prało pół miasta. Historia przedwojennej pralni z Oruni

Co sądzisz o odtwarzaniu poniemieckich napisów?

Znający język niemiecki mogą się dowiedzieć, że w odremontowanym budynku mieściły się niegdyś firmy świadczące usługi kanalizacyjne i elektryczne. Dociekliwi dostrzegą również błąd w jednym ze słów - zamiast "Klempnermeister" (niem. hydraulik) jest "Klempnernielster".

Remont kamienicy w porozumieniu z konserwatorem



- Wspólnota mieszkaniowa wystąpiła do urzędu marszałkowskiego o dotację na remont swojej kamienicy. Dotację udało się uzyskać, a zakres remontu odbył się w porozumieniu z konserwatorem zabytków. Te napisy nie zostały specjalnie odkryte. One cały czas były na wierzchu, choć słabo widoczne, zostały tylko uwypuklone poprzez odmalowanie. Nie jesteśmy tym zaskoczeni. To normalna praktyka przy odrestaurowaniu kamienic. Jej przykłady można przecież znaleźć w innych dzielnicach - komentuje Agnieszka Bartków, przewodnicząca zarządu dzielnicy Orunia-św. Wojciech-Lipce.
Rzeczywiście, w ostatnich latach uczytelniono poniemieckie napisy na elewacji kamienic przy ul. Biskupiej czy przy ul. Jana z Kolna. Ta druga jest zresztą każdego dnia mijana przez tysiące gdańszczan, gdyż znajduje się tuż obok linii tramwajowej, biegnącej przy Pomniku Poległych Stoczniowców 1970. Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że zdjęcie fragmentu tej kamienicy trafiło nawet na okładkę książki "Poniemieckie", autorstwa Karoliny Kuszyk.

  • Odnowione napisy przy ul. Jana z Kolna 10 w Śródmieściu.
  • Odnowione napisy przy ul. Jana z Kolna 10 w Śródmieściu.
  • Odnowione napisy przy ul. Jana z Kolna 10 w Śródmieściu.
  • Odnowione napisy przy ul. Jana z Kolna 10 w Śródmieściu.

"To przecież część historii naszej dzielnicy"



Nie wszystkim jednak przypadła do gustu decyzja o uwidocznieniu spłowiałych wcześniej napisów. Zdaniem jednych, poprzez odmalowanie inskrypcji zatraciły one swój zabytkowy charakter. Zdaniem drugich, uwidacznianie poniemieckich napisów w polskim mieście jest niestosowne. Innymi słowy, to rozdrapywanie ran trudnej historii relacji polsko-niemieckich w Gdańsku.

Czytaj również: Międzywojenny Gdańsk w oczach polskiego korespondenta prasowego

- Mieszkańcy różnie na to reagują. Pojawiły się - choć nieliczne - głosy sprzeciwu. Do rady dzielnicy zgłosiły się osoby, których stanowisko można streścić następująco: skoro mieszkamy w Polsce, to dlaczego pojawiły się napisy po niemiecku? Tłumaczyliśmy, że to przecież część historii naszej dzielnicy, a poza tym nie jesteśmy stroną w tej sprawie. Nas przede wszystkim cieszy, że kamienica została odrestaurowana. Mi osobiście te napisy nie przeszkadzają. Jak już mówiłam, traktuję je jako dziedzictwo naszej dzielnicy, którego nie ma się co wypierać - kwituje Bartków.
Czytaj również: Polowanie na Polaków we wrześniu 1939 r.

Warto przypomnieć, że w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej na wszystkich terenach tzw. Ziem Odzyskanych, czyli byłych prowincji Niemiec, wcielonych w granice Polski, przeprowadzono akcję masowego likwidowania śladów niemczyzny. Była to logiczna konsekwencja barbarzyńskiej okupacji naszego kraju w latach 1939-1945 ze strony Niemców. W przypadku napisów na budynkach akcja polegała na ich skuwaniu, zamalowywaniu czy pokrywaniu ich cementem.

  • Odnowione napisy przy ul. Biskupiej w Śródmieściu.
  • Odnowione napisy przy ul. Biskupiej w Śródmieściu.
  • Odnowione napisy przy ul. Biskupiej w Śródmieściu.

Spór dotyczy nie tylko Gdańska



W ostatnich latach, gdy polsko-niemieckie animozje dawno odeszły w niepamięć, odtwarzanie zachowanych inskrypcji poniemieckich zdarza się coraz częściej.

Nie dotyczy to wyłącznie Gdańska. Dla przykładu, kilka lat temu uczytelniono wielki napis nad wejściem do tunelu przy dworcu PKP Wrocław Główny.

Odnowiony napis przy dworcu PKP Wrocław Główny. Odnowiony napis przy dworcu PKP Wrocław Główny.
Podobny spór do tego, który miał miejsce na Oruni, opisywaliśmy w ostatnich latach przy okazji dylematu odtworzenia poniemieckiego napisu i pruskiego orła na siedzibie delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Gdańsku. Wojewódzki konserwator zabytków podjął salomonową decyzję. Prześwitująca spod cienkiej warstwy gipsu inskrypcja Polizeipräsidium (pol. Prezydium policji) ani nie została odtworzona, ani skuta.

Czytaj również: Remont siedziby ABW w Gdańsku

Częściowo zrekonstruowany pruski orzeł na gmachu Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Gdańsku. Częściowo zrekonstruowany pruski orzeł na gmachu Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Gdańsku.
W trakcie renowacji oczyszczono jedynie wspomnianą warstwę gipsu. Natomiast pruski orzeł został odtworzony jedynie w symbolicznej formie. Płaskorzeźba ma nieostre rysy, co ma jednocześnie przypominać o jego obecności, jak i fakcie skucia tuż po wojnie.

Quiz Stare nazwy ulic w Trójmieście Średni wynik 59%

Stare nazwy ulic w Trójmieście

Rozpocznij quiz

Opinie (679) ponad 20 zablokowanych

  • wujek Adi

    Wielkie dzieki

    • 1 3

  • Pokazać, to można na prezentacji w Urzędzie Miejskim (1)

    natomiast w przestrzeni publicznej nie powinno się tego (tych niemieckich napisów) robić. A gdzie jest ta ciągle cytowana empatia, co jest z ludźmi, którzy jeszcze dzięki Bogu żyją i pamiętają te czasy hitlerowskie/niemieckie. Czyli powoli wymazywanie historii, no bo do tej wojny II światowej to doszło po kłótni (Grzelak). Jeden drugiego obraził i zaczęło się (wyniszczanie ludzi).
    Dlaczego to wszystko dzieje się w Gdańsku, gdzie gdańszczanie wiedząc o śmierci bronili Pocztę Polska, bronili placówkę wojskowa Westerplatte. Dlaczego Pani Dulkiewicz to robi, dlaczego!

    • 12 4

    • pisz do Strzoka, wojewódzkiego konserwatora zabytków, on decyduje o takich rzeczach

      • 0 1

  • (10)

    Dla przypomnienia wszystkim potomkom repatriantów i im podobnym: przed opanowaniem tych ziem przez Słowian, żyli tu przez ponad 500 lat Germanie. Węsiory i Odry zapraszają na lekcję historii, którą tak skutecznie udało się wam zarówno za komuny jak i dzisiaj pomijać. To taki mało wygodny do strawienia na popołudnie.

    • 7 13

    • Nie tylko Germanie (1)

      ale tez Olendrzy (nie Holendrzy).

      • 5 1

      • To trochę później i na większym obszarze, nawet obecna NE Wielkopolska, N woj. kujawsko pomorskie, a nawet NW warmińsko-mazurskie.

        • 1 0

    • Wiele różnych nacji było. (3)

      Ale nie było wtedy pislamistów, to jest pewne

      • 6 4

      • fanatyk (2)

        za to było duzo kapusi poparanych bedacych POdnózkami i szatniarzami germanów

        • 1 3

        • Ma boleć!

          • 1 0

        • I ruska agentura pis była

          • 1 0

    • Dla przypomnienia! Od 70 lat żyjemy w polskim Gdańsku! (2)

      • 3 1

      • I oby nigdy w Kaczystanie

        • 1 2

      • Dziękujemy za pamięć towarzyszu i gratulujemy medalu od Wladimira za przykładną, komunistyczną długowieczność.

        • 2 0

    • Milos ok germanow

      Znalazl sie historyk z koziej du...Powiedz to pomordowanym w Piasnicy,ofiarom zamordowanym w obozie w sztutowie,pocztowcom pomordowanym z poczty polskie j w gdansku I obroncom westerplate..

      • 1 0

  • Pod napisami niemieckimi są polskie

    • 3 6

  • Zabronić Lidla i Aldi

    • 4 5

  • Ja podejrzewam, że niedojda (1)

    robi to z głupoty, bo chyba nie ma ambicji zostania wybrana do parlamentu europejskiego.

    • 3 2

    • Strzok i Drelich to niedojdy? nareszcie ktoś prawde napisał

      • 0 1

  • Und ich frage warum?

    • 3 3

  • A jak te napisy mają się do ustawy krajobrazowej, przecież to reklamy handlowe. W Gdańsku ciągle obowiązuje " niemcy niemcy ponad wszystko".

    • 4 2

  • Zamek Krzyżacki w Gdansku

    Zamek Krzyżacki w Gdańsku został zniszczony w czasie wojny 13-letniej tak, że nic po nim nie zostało. A potem nastąpił rozkwit miasta.

    • 1 4

  • Liebe Freunde (1)

    • 3 0

    • Frau Kornhauser

      • 0 1

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane