Fakty i Opinie Wiadomości

Facebook E-mail Messenger WhatsApp Kopiuj link Więcej

Odnowiono poniemieckie napisy na Oruni

Rafał Borowski

30 marca 2022 (artykuł sprzed 2 lat)

Opinie (679)

Pochodząca z przełomu XIX i XX wieku kamienica przy Trakcie św. Wojciecha 93 na Oruni przeszła niedawno kapitalny remont. W jego ramach odtworzono - a raczej uwidoczniono - poniemieckie napisy, które znajdowały się na elewacji frontowej. Ten pomysł podzielił okolicznych mieszkańców.

Zobacz również: Tu prało pół miasta. Historia przedwojennej pralni z Oruni

Co sądzisz o odtwarzaniu poniemieckich napisów?

popieram, to przecież część naszej historii, nawet jeśli była tragiczna mam mieszane odczucia, i przeciwnicy i zwolennicy mają swoje racje jestem przeciw, Wolne Miasto Gdańsk nie było przychylne Polakom

Znający język niemiecki mogą się dowiedzieć, że w odremontowanym budynku mieściły się niegdyś firmy świadczące usługi kanalizacyjne i elektryczne. Dociekliwi dostrzegą również błąd w jednym ze słów - zamiast "Klempnermeister" (niem. hydraulik) jest "Klempnernielster".

Remont kamienicy w porozumieniu z konserwatorem

- Wspólnota mieszkaniowa wystąpiła do urzędu marszałkowskiego o dotację na remont swojej kamienicy. Dotację udało się uzyskać, a zakres remontu odbył się w porozumieniu z konserwatorem zabytków. Te napisy nie zostały specjalnie odkryte. One cały czas były na wierzchu, choć słabo widoczne, zostały tylko uwypuklone poprzez odmalowanie. Nie jesteśmy tym zaskoczeni. To normalna praktyka przy odrestaurowaniu kamienic. Jej przykłady można przecież znaleźć w innych dzielnicach - komentuje Agnieszka Bartków, przewodnicząca zarządu dzielnicy Orunia-św. Wojciech-Lipce.
Rzeczywiście, w ostatnich latach uczytelniono poniemieckie napisy na elewacji kamienic przy ul. Biskupiej czy przy ul. Jana z Kolna. Ta druga jest zresztą każdego dnia mijana przez tysiące gdańszczan, gdyż znajduje się tuż obok linii tramwajowej, biegnącej przy Pomniku Poległych Stoczniowców 1970. Jako ciekawostkę warto wspomnieć, że zdjęcie fragmentu tej kamienicy trafiło nawet na okładkę książki "Poniemieckie", autorstwa Karoliny Kuszyk.

"To przecież część historii naszej dzielnicy"

Nie wszystkim jednak przypadła do gustu decyzja o uwidocznieniu spłowiałych wcześniej napisów. Zdaniem jednych, poprzez odmalowanie inskrypcji zatraciły one swój zabytkowy charakter. Zdaniem drugich, uwidacznianie poniemieckich napisów w polskim mieście jest niestosowne. Innymi słowy, to rozdrapywanie ran trudnej historii relacji polsko-niemieckich w Gdańsku.

Czytaj również: Międzywojenny Gdańsk w oczach polskiego korespondenta prasowego

- Mieszkańcy różnie na to reagują. Pojawiły się - choć nieliczne - głosy sprzeciwu. Do rady dzielnicy zgłosiły się osoby, których stanowisko można streścić następująco: skoro mieszkamy w Polsce, to dlaczego pojawiły się napisy po niemiecku? Tłumaczyliśmy, że to przecież część historii naszej dzielnicy, a poza tym nie jesteśmy stroną w tej sprawie. Nas przede wszystkim cieszy, że kamienica została odrestaurowana. Mi osobiście te napisy nie przeszkadzają. Jak już mówiłam, traktuję je jako dziedzictwo naszej dzielnicy, którego nie ma się co wypierać - kwituje Bartków.
Czytaj również: Polowanie na Polaków we wrześniu 1939 r.

Warto przypomnieć, że w pierwszych latach po zakończeniu II wojny światowej na wszystkich terenach tzw. Ziem Odzyskanych, czyli byłych prowincji Niemiec, wcielonych w granice Polski, przeprowadzono akcję masowego likwidowania śladów niemczyzny. Była to logiczna konsekwencja barbarzyńskiej okupacji naszego kraju w latach 1939-1945 ze strony Niemców. W przypadku napisów na budynkach akcja polegała na ich skuwaniu, zamalowywaniu czy pokrywaniu ich cementem.

Spór dotyczy nie tylko Gdańska

W ostatnich latach, gdy polsko-niemieckie animozje dawno odeszły w niepamięć, odtwarzanie zachowanych inskrypcji poniemieckich zdarza się coraz częściej.

Nie dotyczy to wyłącznie Gdańska. Dla przykładu, kilka lat temu uczytelniono wielki napis nad wejściem do tunelu przy dworcu PKP Wrocław Główny.

Odnowiony napis przy dworcu PKP Wrocław Główny.

Podobny spór do tego, który miał miejsce na Oruni, opisywaliśmy w ostatnich latach przy okazji dylematu odtworzenia poniemieckiego napisu i pruskiego orła na siedzibie delegatury Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Gdańsku. Wojewódzki konserwator zabytków podjął salomonową decyzję. Prześwitująca spod cienkiej warstwy gipsu inskrypcja Polizeipräsidium (pol. Prezydium policji) ani nie została odtworzona, ani skuta.

Czytaj również: Remont siedziby ABW w Gdańsku

Częściowo zrekonstruowany pruski orzeł na gmachu Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego w Gdańsku.

W trakcie renowacji oczyszczono jedynie wspomnianą warstwę gipsu. Natomiast pruski orzeł został odtworzony jedynie w symbolicznej formie. Płaskorzeźba ma nieostre rysy, co ma jednocześnie przypominać o jego obecności, jak i fakcie skucia tuż po wojnie.

Quiz

Średni wynik 59%

Stare nazwy ulic w Trójmieście

Rozpocznij quiz

Rafał Borowskir.borowski@trojmiasto.pl

Opinie (679) ponad 20 zablokowanych

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-03-31 09:07

napisy niepotrzebne

niemieckie napisy to ciągłe przypominanie Polakom, że kiedyś nie było tak kolorowo. Ja bym poszła nawet dalej i stwierdziła, że jest to próba wzbudzenia niechęci gdańszczan do niemieckiego ;) Historia powinna dla mnie pozostać w muzeum a nie na ulicy. Przypominajmy miłe okresy a nie wojenne....Te sklepy wcześniej mogły być polskie ale przyszedł Niemiec i wyrzucił polaka i założył swój sklep. Pamiętajmy, że polskie napisy były zamalowywane i niszczone a w zamian powstawały niemieckie i to w WMG.

#ew
2 lata
- 3 4
Twoja opinia

Zmień treść

niemieckie napisy to ciągłe przypominanie Polakom, że kiedyś nie było tak kolorowo. Ja bym poszła nawet dalej i stwierdziła, że jest to próba wzbudzenia niechęci gdańszczan do niemieckiego ;) Historia powinna dla mnie pozostać w muzeum a nie na ulicy. Przypominajmy miłe okresy a nie wojenne....Te sklepy wcześniej mogły być polskie ale przyszedł Niemiec i wyrzucił polaka i założył swój sklep. Pamiętajmy, że polskie napisy były zamalowywane i niszczone a w zamian powstawały niemieckie i to w WMG.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-03-31 10:12

Obrzydliwcy ! (1)

Najechało się wiochy do miasta, wybierają faszyzujące władze miasta i stąd te pomysły. Jeszcze brakuje adolf hitler plac ! Ale to się zmieni jak Ukraińcy nabiorą praw wyborczych, bo Polaków już nie ma, są tylko Polacy.

m mm
2 lata
- 4 5
Twoja opinia

Zmień treść

Najechało się wiochy do miasta, wybierają faszyzujące władze miasta i stąd te pomysły. Jeszcze brakuje adolf hitler plac ! Ale to się zmieni jak Ukraińcy nabiorą praw wyborczych, bo Polaków już nie ma, są tylko Polacy.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2022-03-31 14:29
  
  No właśnie
  
  kto cię wpuścił do miasta
  
  2 lata
  - 0 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  kto cię wpuścił do miasta
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-03-31 10:31

Napisy to nie zabytki tylko informacje.

Powinny być aktualne, w tym wypadku usunięte.

2 lata
- 5 3
Twoja opinia

Zmień treść

Powinny być aktualne, w tym wypadku usunięte.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-03-31 10:45

(1)

Wielu pisze tutaj ,że Gdańsk jest polski.
To nie do końca jest prawdą. Od 1995 roku, teren WMG jest pod polską ... okupacją!
Żadnemu rządowi polskiemu po 1945 roku nie zależało na uregulowaniu tej kwestii.
Tak więc w WMG, w świetle prawa międzynarodowego, posiada status i granice z 1 września 1939 roku.
Nie istnieje żaden akt prawny, zmieniający tę sytuację.

2 lata
- 5 1
Twoja opinia

Zmień treść

Wielu pisze tutaj ,że Gdańsk jest polski. To nie do końca jest prawdą. Od 1995 roku, teren WMG jest pod polską ... okupacją! Żadnemu rządowi polskiemu po 1945 roku nie zależało na uregulowaniu tej kwestii. Tak więc w WMG, w świetle prawa międzynarodowego, posiada status i granice z 1 września 1939 roku. Nie istnieje żaden akt prawny, zmieniający tę sytuację.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2022-03-31 14:29
  
  Bredzisz chłopcze
  
  Przeczytaj jeszcze raz akty prawne, które próbujesz przywoływać
  
  2 lata
  - 1 2
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Przeczytaj jeszcze raz akty prawne, które próbujesz przywoływać
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-03-31 10:47

Na siłę podkreślanie niemieckości

Ani to ładne, ani stylowe, bo obok okna plastikowe. Rozumiem, jakaś inskrypcja w kamieniu sprzed kilkuset lat, ale tandetna reklama farbą? Tylko dlatego, że jest niemiecka?

2 lata
- 6 2
Twoja opinia

Zmień treść

Ani to ładne, ani stylowe, bo obok okna plastikowe. Rozumiem, jakaś inskrypcja w kamieniu sprzed kilkuset lat, ale tandetna reklama farbą? Tylko dlatego, że jest niemiecka?
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-03-31 10:48

Gdyby udalo sie Adamowiczowi wybudowac wtedy terminal przeladunkowy dla ruskiego gazu i ropy-To Gdansk byc moze mial by dzisiaj

swoja niezaleznosc ..Gdansk bylby niezalezny podatkowo i energetycznie od reszty Polski. Niestety musimy dzis spijac piwo ,ktore Morawiecki z kolegami zaciagneli na nasze konto.2 biliony zlotych.Polozyli ten kraj robiac najdrozszy bal na Titanicu.

autor opcjonalny
2 lata
- 1 5
Twoja opinia

Zmień treść

swoja niezaleznosc ..Gdansk bylby niezalezny podatkowo i energetycznie od reszty Polski. Niestety musimy dzis spijac piwo ,ktore Morawiecki z kolegami zaciagneli na nasze konto.2 biliony zlotych.Polozyli ten kraj robiac najdrozszy bal na Titanicu.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-03-31 11:48

Tak było, historii nie zmienimy.

Dobrze, że szwaby zostały pogonione i polski Gdańsk wrócił do Rzeczypospolitej. Dobrze by było umieścić obok tłumaczenia tych napisów, bo nie każdy zna niemiecki.

as
2 lata
- 0 3
Twoja opinia

Zmień treść

Dobrze, że szwaby zostały pogonione i polski Gdańsk wrócił do Rzeczypospolitej. Dobrze by było umieścić obok tłumaczenia tych napisów, bo nie każdy zna niemiecki.
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-03-31 20:13

Gdyby Gdańsk tak promował Polskość jak niemieckość (1)

...to mógłbym być dumny a tak pozostaje wstyd.

222i2
2 lata
- 4 2
Twoja opinia

Zmień treść

...to mógłbym być dumny a tak pozostaje wstyd.
Regulamin dodawania opinii
- Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
  2022-04-01 10:05
  
  PiS to nie polskość
  
  2 lata
  - 0 4
  Twoja opinia
  
  Zmień treść
  
  Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-03-31 20:53

Freie Stadt Danzig

2 lata
- 4 0
Twoja opinia

Zmień treść

Freie Stadt Danzig
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2022-03-31 21:53

Ocbydnie to wyglada i straszy wojna

2 lata
- 3 2
Twoja opinia

Zmień treść

Regulamin dodawania opinii