• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Wiślinka jest pełna uranu

Sławomir Sowula
31 maja 2005 (artykuł sprzed 19 lat) 
Szefostwo gdańskich Fosforów w Wiślince twierdzi, że hałda fosfogipsów nie zagraża ludziom. - To nieprawda, hałda to ekologiczna bomba - odpowiada dr inż. Danuta Trokowicz, autorka patentu na odzyskiwanie metali ciężkich, uranu i strontu, z takich składowisk

Historię hałdy fosfogipsów, stworzonej przez Gdańskie Zakłady Nawozów Fosforowych w podgdańskiej Wiślince, opisaliśmy wczoraj w reportażu zamieszczonym w "Dużym Formacie". Jan Wyganowski, zastępca dyrektora do spraw technicznych w GZNF, twierdzi w artykule, że składowisko nie jest niebezpieczne dla środowiska. Dowodem mają być całe tomy opracowań, którymi dysponuje firma.

Dotarliśmy do osoby, która twierdzi, że jest wręcz przeciwnie.

- W hałdzie znajduje się uran oraz inne promieniotwórcze pierwiastki - stront i tor. Fosfogipsy są jednym z głównych czynników rakotwórczych w województwie pomorskim - twierdzi dr inż. Danuta Trokowicz, była pracownica Państwowego Instytutu Geologicznego w Gdańsku, która w latach 80. badała hałdę.

Trokowicz uważa, że promieniotwórczość hałdy stale wzrasta. Dzieje się tak, bo absorbuje pierwiastki promieniotwórcze z atmosfery. Chodzi głównie o stront, który zastępuje w związkach chemicznych wapń.

- Na skutek pylenia wiatry roznoszą szkodliwe substancje w promieniu 20-40 kilometrów. Jeszcze gorsze są skutki rekultywacji hałdy odpadami ściekowymi z gdańskiej oczyszczalni Wschód. Przez substancje w nich zawarte rozpoczyna się proces wypłukiwania z hałdy promieniotwórczych pierwiastków, które przez glebę przechodzą do wód gruntowych - mówi Trokowicz.

Obawy dr Trokowicz podziela Zbigniew Bąkowski, wiceszef Wojewódzkiego Inspektoratu Ochrony Środowiska. Niedawno zakwestionował "ściekową" metodę rekultywacji hałdy. - Wprowadzamy do środowiska metale ciężkie, pierwiastki promieniotwórcze, a na dodatek jeszcze pasożyty - alarmuje Bąkowski. - Zapytałem wojewodę pomorskiego, czy ta metoda jest zgodna z rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska z 2002 roku.

Wojewoda jest organem wydającym pozwolenia na składowanie niebezpiecznych odpadów. Jego służby bronią jednak pomysłu. Jak powiedziała nam Anna Dyksińska, rzecznik wojewody - hałda jest obiektem budowlanym, więc nie mają wobec niej zastosowania normy, które dotyczą składu odpadów na polach uprawnych.

W Saur Neptun Gdańsk, które zarządza oczyszczalnią, od prawie tygodnia nikt nie potrafił zająć stanowiska.

Ile uranu jest w fosfogipsach? W latach 80., w ramach zespołu stworzonego przez naukowców Państwowego Instytutu Geologicznego, dr Trokowicz w tonie fosfogipsów stwierdziła obecność 25 g uranu i 200 g strontu, które są pierwiastkami promieniotwórczymi.

- Stwierdziliśmy wtedy, że hałdę trzeba zlikwidować, bo ilość pierwiastków rakotwórczych jest tak duża, że zagraża zdrowiu, ale jest na to sposób. Opracowaliśmy patent pozwalający odzyskać uran i inne pierwiastki z fosfogipsów - mówi dr Danuta Trokowicz

Potwierdza to dr Joanna Zachowicz, obecna szefowa Państwowego Instytutu Geologicznego w Gdańsku, współautorka patentu.

- Odzyskiwaliśmy z hałdy różne pierwiastki - również promieniotwórcze na poziomie laboratoryjnym. Nie zdążyliśmy tego wdrożyć do przemysłowego wykorzystania - mówi Zachowicz.
Patent dr Trokowicz nie wejdzie w życie szybko. Można jednak zrobić coś "od zaraz".

- Hałdę trzeba przykryć specjalną plandeką z tworzywa sztucznego - proponuje Trokowicz.

36 lat hałdy

Składowisko w Wiślince zostało stworzone przez Gdańskie Zakłady Nawozów Fosforowych 36 lat temu. Wtedy firma zaczęła produkować nawóz sztuczny - superfosfat. Wyprodukowanie tony nawozu wiąże się z powstaniem pięciu ton odpadów - fosfogipsów. Postanowiono, że będą one składowane w dawnym wyrobisku gliny należącym do pobliskiej cegielni, głębokim na 10 metrów. Początkowo hałda miała mieć 18 metrów wysokości, dzisiaj sięga 50. Leży w niej 16 mln ton odpadów.


Dr inż. Danuta Trokowicz, była pracownica PIG w Gdańsku:
Hałdę trzeba zlikwidować albo przynajmniej jak najszybciej przykryć specjalną plandeką. Fosfogipsy są jednym z głównych czynników rakotwórczych w województwie pomorskim

Dr Maria Piszcz - Katedra Technologii Chemicznej Politechnika Gdańska

Nie chciałabym się wypowiadać na temat patentu dr Trokowicz. Oczywiście, że pierwiastki promieniotwórcze występują w fosforytach i fosfogipsach. Jednak ich zawartość zależy od tego, z jakiego regionu pochodzą. Może być różna nawet na poszczególnych statkach przychodzących do portu. Myślę, że dokładnymi danymi powinny dysponować Gdańskie Zakłady Nawozów Fosforowych.
Gazeta WyborczaSławomir Sowula

Opinie (198)

  • mama

    Tak czy inaczej mamy do czynienia z 400 tonami uranu oraz 3200 tonami strontu skupionymi w niewielkim obszarze.

    • 0 0

  • Górnik

    widocznie wdychasz za duzo bromu
    marudny jak stara baba i bez polotu :P
    zamiast tego przyjedź do Gdańska
    bladym switem otwórz okno na całą ościerz
    i zaczerpnawszy powietrza pełna piersią rzuc na cały głos w przestrzeń
    "lubie zapach fosfogipsów o poranku..."

    • 0 0

  • ch.o.

    :]
    skad wziąłes to wyliczenie?

    • 0 0

  • mama

    Jeżeli każda tona fosfogipsów zawiera 0,025 kg uranu to przemnóż to przez 16 mln ton.
    Podobnie zrób ze strontem

    • 0 0

  • gallux
    domyślam się że prace hydro-geo :)
    mnie to nie przeszkadza tylko zdziwił "zapach" wody

    piszę o tym dlatego, że jak zaczniemy rozpatrywać każdą rurę i wodę, ziemniaka i pomidora itd., to jak w tym dowcipie, tylko wódka zostanie "czysta" :)

    • 0 0

  • nie strasz strontem nie strasz
    drzwi zamykaj bo sie..napromieniujesz
    "stront
    Tworzy tlenki, wodorotlenki, fluorki oraz sole kwasów organicznych.

    Znaczenie biologiczne - żadne. Może bez skutków ubocznych zastępować wapń w organizmie.

    Stront jest srebrzystoszarym, miękkim metalem. Na jego powierzchni, tak jak to jest w przypadku glinu, tworzy się ochronna warstwa tlenków. Oczyszczona powierzchnia jest jednak bardzo reaktywna - czysty stront reaguje wybuchowo z wodą i może zapalić się na powietrzu. Stront w czystej postaci jest stosowany jako dodatek do niektórych gatunków szkieł - np. stosowanych do produkcji ekranów telewizyjnych. Ze względu na to, że barwi płomień intensywnym, karmino-czerwonym kolorem jego sole są dodawane do ogni sztucznych i rakiet sygnałowych"

    i o co te boje??? pomysl ile tego łyknąłeś gapiąc sie w ekran

    • 0 0

  • zapach wody jest naturalnym zapachem mułu i po paru chwilach znika:) ważne, ze sopot coś robi w tym kierunku

    • 0 0

  • gallux

    no i co z tego?
    Ale jak się paskudnie nazywa!

    • 0 0

  • ale za to jak sie ładnie rymuje
    stront gont front afront itd itp

    • 0 0

  • ch.o.

    już zauwazyłam skąd wziałes dane :P
    aż szkoda że nie mamy tego w postaci czystej, nadajacej się do opchniecia - wzięli by to od nas z pocałowaniem ręki
    a tak jak ten uran stanowi zaledwie 0,025 promila masy to pies z kulawa noga nie zajmie się biznesem na wydobywaniu go z hałdy...

    • 0 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane