- 1 Będzie 500+ dla małżeństw ze stażem? (457 opinii)
- 2 Szybko odzyskali skradzione auto (47 opinii)
- 3 "Bilet miejski" bez zniżek dla seniorów (193 opinie)
- 4 Tak wybuchł pożar w Nowym Porcie (280 opinii)
- 5 Karne kupony za niewłaściwe parkowanie (171 opinii)
- 6 Wznowili drogi remont po pół roku przerwy (67 opinii)
Jak zmieniała się nawierzchnia Traktu Królewskiego w Gdańsku?
Przedproża pośród polnych kamieni i drzew, kostka brukowa poprzeplatana torami tramwajowymi, wreszcie granitowe i marmurowe płyty. Tak na przestrzeni ostatnich 150 lat zmieniała się nawierzchnia ul. Długiej i ul. Długi Targ w Gdańsku. Czy rozpoczynający się niedługo kapitalny remont obu ulic będzie nawiązywać do któregoś z dawnych rozwiązań?
Czytaj także: Za dwa lata ruszy remont Drogi Królewskiej w Gdańsku
Zwycięzca przetargu będzie musiał przedstawić koncepcję przebudowy do stycznia 2017 roku, a dokumentację projektową do grudnia. Ponadto będzie on musiał liczyć się ze zdaniem powołanej przez prezydenta Gdańska rady programowej, której zadaniem jest czuwanie nad prawidłowym przebiegiem prac. 15-osobowe grono, składające się ekspertów z różnych dziedzin, m. in. historyków sztuki, architektów, urbanistów, konserwatorów zabytków i dzieł sztuki, będzie pilnować przygotowania specyfikacji zamówienia, projektu architektonicznego i wreszcie fazy wykonawczej przebudowy.
Zanim zostanie wyłoniony zwycięzca przetargu, przyjrzyjmy się, jak zmieniało się oblicze Traktu Królewskiego na przestrzeni ostatnich 150 lat. Wybór rozpatrywanego okresu nie jest przypadkowy. To właśnie z połowy XIX wieku pochodzą pierwsze zdjęcia ul. Długiej i ul. Długi Targ. Może któraś z fotografii dokumentujących dawny wygląd nawierzchni stanie się inspiracją dla stworzenia koncepcji współczesnej przebudowy?
Przedproża pośród polnych kamieni
Na najdawniejszych zdjęciach Traktu Królewskiego jego nawierzchnia jest wybrukowana polnymi kamieniami. Pomiędzy różnokolorowymi kamieniami o nieregularnym kształcie wyrastają niewielkie drzewa, a wejścia do poszczególnych kamienic wieńczą przedproża. Za ich sprawą ulice pomiędzy Złotą a Zieloną Bramą wydają się znacznie węższe niż obecnie.
Druga połowa XIX wieku to okres, w którym wiele ulic Gdańska przeszło poważną metamorfozę. Partery wielu kamienic przebudowano na sklepy, kawiarnie czy siedziby przeróżnych instytucji, a nawierzchnie ulic pokrywano wygodniejszym zarówno dla pieszych, jak i dla komunikacji konnej, brukiem. Innymi słowy, dostosowywano ulice do nowych funkcji i likwidowano kolidujące z nimi relikty przeszłości.
Szyny tramwajowe w brukowanej ulicy
Jednym z takich - zdaniem ówczesnych budowniczych - reliktów były przedproża. Na niewiele zdały się protesty Towarzystwa Ochrony Zabytków, które za wszelką cenę chciało ocalić te unikatowe elementy gdańskich ulic. W 1868 roku wydano policyjne rozporządzenie, zgodnie z którym w ciągu pięciu lat wszystkie parterowe tarasy wzdłuż ul. Długiej miały zostać usunięte. Jedynie wzdłuż części znacznie szerszej ul. Długi Targ zdecydowano o pozostawieniu wybranych przedproży.
Wraz z ostateczną likwidacją przedproży przy ul. Długiej i częściowo ul. Długi Targ w 1873 roku, rozpoczęto kapitalny remont nawierzchni obu ulic. Zgodnie z koncepcją przebudowy, ruch pieszy i kołowy miał zostać odseparowany. I tak oto w miejscu kocich łbów wyłożono sprowadzoną ze Szwecji granitową kostką brukową ulicę, a w miejscu zlikwidowanych przedproży chodnik wyłożono niewielkimi płytkami.
Co ciekawe, import kostki brukowej ze Skandynawii na pokładzie statku był znacznie tańszy niż sprowadzenie podobnego materiału koleją z kamieniołomów Dolnego Śląska. Wraz z wymianą nawierzchni zainstalowano również gazowe latarnie, a pod powierzchnią Traktu Królewskiego ułożono nowoczesną instalację wodociągowo-kanalizacyjną.
Jednak niedługo po zakończeniu remontu rozpoczęto kolejne prace, które znowu na długie miesiące utrudniały poruszanie się pomiędzy Złotą a Zieloną Bramą. Pomiędzy brukowanymi kostkami położono bowiem szyny tramwajowe, po których od 1885 roku poruszał się tramwaj konny, a od 1889 roku tramwaj elektryczny.
Wyłożony granitowymi płytami deptak
Ostatnie miesiące II wojny światowej przyniosły niemal całkowitą zagładę zabudowy ul. Długiej i ul. Długi Targ, podobnie zresztą jak i całego gdańskiego Śródmieścia. Po wielu bogato zdobionych, liczących nawet kilka stuleci kamienicach pozostały jedynie sterty wypalonego gruzu. Właściwie jedynym elementem Traktu Królewskiego, który przetrwał niemal bez szwanku, była jego nawierzchnia.
Odbudowa doszczętnie zniszczonych kamienic ul. Długiej i ul. Długi Targ, których elewacje wzniesiono zgodnie z planami i rycinami sprzed XIX-wiecznej przebudowy, odbyła się w latach 1950-1953. Nieco wcześniej uzupełniono wszelkie ubytki w bruku i chodnikach i przywrócono funkcjonowanie tutejszej linii tramwajowej. Tym samym odbudowane ulice otrzymały nową, stylizowaną na dawną zabudowę i zachowały przedwojenną nawierzchnię.
Tramwaje zostały bezpowrotnie wycofane z ul. Długiej i ul. Długi Targ w 1959 roku. Mimo tego, jeszcze przez kilka lat ulice były dostępne dla samochodów. Dopiero w 1963 roku, wyłącznie na okres sezonu wakacyjnego, nastąpiło ich pierwsze zamknięcie dla ruchu kołowego. Definitywne wycofanie aut nastąpiło wraz z kolejną przebudową nawierzchni pomiędzy Złotą a Zieloną Bramą, która miała miejsce w latach 1971-1973. W miejscu usuniętych szyn tramwajowych, bruku i płytek chodnikowych ułożono szlifowane płyty.
Na ul. Długi Targ ułożone cienkie (zaledwie 3 cm grubości) płyty z marmuru, a na ul. Długiej solidne płyty z czerwonego i jasnego granitu. Między bajki można włożyć opowieści o tym, że kamienie pochodzą ze zlikwidowanych, poniemieckich cmentarzy. Materiał, którym pokryto Trakt Królewski na początku lat 70. pochodzi z innych ulic Gdańska oraz z kamieniołomów w okolicach Strzegomia na Dolnym Śląsku.
Opinie (120) 1 zablokowana
-
2016-06-14 05:57
oby ta przebudowa nie była podobna w skutkach (1)
do tej z Wyspy Spichrzów
- 114 7
-
2016-06-14 08:47
Skopiować nawierzchnię jaka jest w Toruniu.
Zawsze gdy jestem w Toruniu wyobrażam sobie własnie taki chodnik w Gdańsku.
- 15 1
-
2016-06-14 06:05
To szczególne miejsce i musi wyglądać pięknie. (2)
Na długą idzie każdy. To nie Gdynia, ostatnio turyści rechotali z nawierzchni na skwerze Kościuszki :).
- 97 8
-
2021-06-14 13:38
Na Skwerku akurat kocie łby są ok
Bo niedzielni spacerowicze z Gdańska i Kartuz by swoimi 20 letnimi beemkami rozpędzali te trupy do 100 na godzinę.
- 0 0
-
2021-07-08 13:29
ca za bzdury
bzdury dla gimbazy
- 0 0
-
2016-06-14 06:06
Przywrócić tramwaj konny na Długiej jako atrakcja turystyczna ! (10)
Każde miasto chce oferować coraz bardziej oryginalne dodatkowe atrakcje dla turystów. Fajnie byłoby żeby od Targu Węglowego przez Długą np do Filharmonii kursował tramwaj konny jako atrakcja turystyczna.
- 60 114
-
2016-06-14 07:42
Właśnie: każde miasto. To znaczy że my musimy być jak każde inne miasto?? (1)
Właśnie teraz jest dobrze, jesteśmy oryginalni :)
- 16 11
-
2016-06-14 15:18
mamy cos czego nikt w PL nie ma
Motławę, marinę, oddech morza
to chcą ją przegrodzić kładką :-(
nie musi wiedzieć Polak co to morze,
bo rolę z gnojem orze- 0 2
-
2016-06-14 07:54
Popieram. Jestem zawodowym zbieraczem końskich kup. Będę miał robotę w budżetówce do emerytury.
- 17 1
-
2016-06-14 08:30
głupiś.
puścić tam ekspresówkę (coś a la tunel) i ciężarówki z Kartuz na Elbląg. aaaha. I parkingi dla bmw.
- 9 3
-
2016-06-14 08:39
a latem...
- 0 1
-
2016-06-14 08:41
zły pomysł
jak bedzie skwar to konie bedą padac- tak jak na trasie do morskiego oka ....
- 11 2
-
2016-06-14 08:44
Jaka znowu atrakcja? (1)
Dla kogo atrakcją miałby być widok umęczonych zwierząt w 21 wieku w centrum Europy? Chyba dla ograniczonych prymitywów ...
- 23 4
-
2016-06-14 15:15
tramwaj był by tylko repliką, koń dostał by wspomaganie elektryczne jak konie w Zakopanem, w Morskim Oku
robienie pod siebie też nie problem, konie w Wiedniu i Krakowie nie są brudniejsze, a dają radę, sprząta się po nich i tyle
i tak na tramwaj muszą być specjalnie spokojne i zrównoważone. wałachy i klacze.
to się da zrobić! choć łatwiej by było odtworzyć linię leśnego tramwaju konnego w Sopocie z centrum do Wielkiej Gwiazdy. mniej sprzątania, mniej płoszenia, cień itd- 2 3
-
2016-06-14 09:49
Gdansk ma zabytkowy tabor. Taka linia tramawjowa jako atrakcja turystyczna na Dlugim Targu naprawde fajna by byla ale oczywiscie nie z konnymi tramwajami tylko z ringami albo ze 105-tkami.
- 6 3
-
2016-06-14 11:01
kiepski pomysł
konie śmierdzą i walą gdzie popadnie. niezbyt to miłe gdy się siedzi w ogródku w restauracji. w ogóle jakikolwiek tramwaj tam, to niepotrzebne wprowadzanie chaosu, zabranie przestrzeni i potencjalne zagrożenie dla pieszych, których jest tam nie mało.
- 8 3
-
2016-06-14 06:11
Dopuścić w końcu parkowanie na Długiej! (5)
Nie może marnować się tyle przestrzeni, gdy w mieście brakuje parkingów.
- 70 155
-
2016-06-14 07:43
Wyczuwam ironię...;) (3)
- 39 0
-
2016-06-14 09:07
Bazinga (2)
- 4 0
-
2016-06-14 09:10
A po polsku ?? (1)
- 2 1
-
2016-06-14 12:18
Bazinga
po polsku
- 3 1
-
2016-06-15 09:47
Zezłomować 60% samochodów i będą miejsca postojowe!!
- 5 0
-
2016-06-14 06:25
to Gdańsk więc jestem spokojny że wszystko bedzie w terminie i dobrze zrobione. (4)
- 57 18
-
2016-06-14 06:43
i będzie tanio
- 17 1
-
2016-06-14 09:57
(2)
Jasne, jak Hucisko, które w zwiazku z budową Forum miałobyć oddane do urzytku w grudniu, a zostało w kwietniu.
- 2 2
-
2016-06-14 11:17
Do czego oddane? (1)
- 2 0
-
2016-06-14 12:32
Do ruchu samochodowego w obie str.
- 0 0
-
2016-06-14 07:02
tylko polbruk!!!!!!! (3)
Jak w temacie
- 42 33
-
2016-06-14 07:53
b
Ks Zespół
- 0 0
-
2016-06-14 07:59
Polbruk jest dobry na wioskach i w Gdyni. Nie pasuje do reprezentacyjnych miejsc
- 9 3
-
2016-06-14 09:07
i thuje
- 5 0
-
2016-06-14 07:04
(4)
Najlepiej ,żółtą farbą pomalować. :-D
- 59 5
-
2016-06-14 07:44
Szpilek, nie wszystko musi być żółte tak jak Twoje papiery. (3)
- 9 0
-
2016-06-14 07:55
(2)
Wiem, wielu by chciało abym miał żółte papiery :-D Ale tak serio , to nie widzisz kpiny z mieszkańców turystów ? Przeszkadza ćwokom z PO drobny handel , reklamy itd .Natomiast lokalna władza PO nie widzi nic złego w oszpecaniu głównego deptaka w mieście .Twierdząc,że jest to sztuka...(sic) .
- 8 5
-
2016-06-14 08:49
Szczerze mówiąc też mnie razi ten drobny handel na ul.Długiej
Natomiast staruszki sprzedające polne kwiaty przy hali dodają jej uroku ( i to nie jest ironia) , nawet mnie rozczula taki widok.
I nie jestem zwolennikiem żadnej partii politycznej(żeby nie było;)- 8 2
-
2016-06-14 09:45
No masz racje, a obok ułożyli blaszne płyty, chyba, żeby po nich auta jeździły.
- 0 0
-
2016-06-14 07:19
Ciekawe, (5)
gdzie jest teraz ten bruk ze Szwecji?
- 66 4
-
2016-06-14 07:44
W Szwecji. (2)
- 4 4
-
2016-06-14 08:15
to był leasing, ale nie zrobili wykupu.
- 5 0
-
2016-06-14 08:23
Pewnie u kogoś na podwórzu wyłożony...
- 13 0
-
2016-06-14 08:31
w kilku miejscach w dzielnicach podmiejskich
u kierowników działów na ich posesjach.,
- 19 0
-
2016-06-14 09:40
odp.na Ciekawe.
na ul.Arkońskiej (Przymorze Małe)dodatkowo łatane asfaltem :(
- 7 0
-
2016-06-14 07:23
płyty na ulicy Długiej (8)
Oj nie pochodzą z kamieniołomu w Strzegomiu! Mieszkałam na ulicy Korzennej. Zabrano nam wtenczas te stare płyty granitowe i położono na ulicy Długiej. Taki los, jak ulicę Korzenną, spotkał wiele ulic. Pozbawiono je starych płyt granitowych i zastąpiono zwykłym chodnikiem. Do wyłożenia Długiej zbierano płyty z całego Gdańska. Gdzieniegdzie jeszcze można spotkać takie stare chodniki wyłożone dużymi granitowymi płytami. Tym ulicom "się udało".
Ciekawe jaki będzie los starych granitowych płyt z ulicy Długiej. Gdzie powędrują teraz? Uważam, że na ulicy Długiej powinny zostać. Są kawałkiem historii naszego Miasta.
Natomiast płyty z Długiego Targu (te z kamieniołomu w Strzegomiu) wymagają natychmiastowej wymiany.- 99 6
-
2016-06-14 07:52
(1)
Na Długą trafiły również granitowe płyty, z których był ułożony chodnik wokół koszar na ul. Łąkowej, Ułańskiej i Sadowej.
- 16 0
-
2016-06-14 13:53
płyty granitowe
Także z Toruńskiej. Wyrywano je pospiesznie, dziury zalewano asfaltem na wizytę De Gaulle'a.
- 6 0
-
2016-06-14 08:52
Po całym mieście walają się pojedyncze płyty. Nie wyobrażam sobie Długiej bez tych płyt.
- 9 2
-
2016-06-14 15:12
- (3)
Te płyty na Długiej zabrano też z Osieku, Stolarskiej i Mniszki.
- 9 0
-
2016-06-14 17:12
Mniszki miała piękny chodnik z czerwonego granitu (1)
Zabrano płyty granitowe i położono zwykłe płytki chodnikowe. Do tego tak nierówno, że przedwojenny brukarz poszedłby za to więzienia.
- 7 0
-
2016-06-14 17:33
Przedwojenny brukarz by się tym nie zbrukał.
- 5 0
-
2016-06-17 00:25
także Panieńskiej i innych
- 0 0
-
2016-06-15 10:07
granitowe płyty z dlugiej...
mieszkałem swego czasu przy ul, Dziewanowskiego. Z tej ulicy również zabrano płyty granitowe. W zamian położono ohydny "chodnik".
- 3 0
-
2016-06-14 07:30
Tramwaj (5)
Ach gdyby tak ułożyć szyny tramwajowe to by puściło się linię turystyczną. Nie mówię że ma tam wjechać czołg typu Swing, ale Bergmann, Ring czy N-ka. Jedzie taki tramwaj i robi dzyn-dzyn, ludzie schodzą mu z drogi. Wszystko z gracją i powolutku. Tam nie ma jeździć tramwaj co 10 min. albo częściej ale raz na godzinę.
Gdyby tak na Długiej i Stągiewnej położyć to następnie zrobić reaktywację pod Żuraw. Naprawdę byłaby to ciekawa atrakcja i można by się pozbyć meleksów (bo ta głupota szefów i kierowców to tylko wstyd przynosi!)- 101 32
-
2016-06-14 07:51
Ludzie, wszędzie ten tramwaj chcecie pchać?
Dookoła same tramwaje i jeszcze na Długiej ma być??
- 16 18
-
2016-06-14 07:56
Januszki i Grażki boją się tramwajów,nie przejdzie
- 22 7
-
2016-06-14 08:00
(2)
Czy zdajecie sobie sprawę, że linia tramwajowa to nie tylko wóz dla rozrywki.. Że trzeba zbudować sieć trakcyjną, słupy, zawiesia, podstację zasilającą, torowisko.
Kiedyś mocowano sieć do budynków, teraz nikt na to nie pozwoli. A konia to ma kupić ZKM? Wybudować stajnię,owies i zatrudnić opiekuna z papierami i prawem jazdy "K"? Tylko po to by raz na godzinę przewieźć grupę gawiedzi. UTOPIA.- 24 6
-
2016-06-14 08:07
zrobić tramwaj na baterie (1)
rządamy tramwaju !
- 10 5
-
2016-06-14 09:12
Janusze rzondajom ;)
- 10 1
Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.