• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Reforma ortografii wymusi zmiany w miastach

kk
18 maja 2024, godz. 15:00 
Opinie (263)
Taki adres nadal będzie nieprawidłowy, choć słowo "aleja" będziemy zapisywać po zmianach zawsze wielką literą. Taki adres nadal będzie nieprawidłowy, choć słowo "aleja" będziemy zapisywać po zmianach zawsze wielką literą.

Za nieco ponad 1,5 roku wejdą w życie nowe zasady pisowni w języku polskim. Reforma dotknie bezpośrednio każdego z nas, ale będzie także silnie oddziaływać na przestrzeń miasta. Zmianom będą podlegać niemal wszystkie nazwy topograficzne, niektórych rodzajów obiektów, a nawet zasady pisowni mieszkańców miejscowości.



Czy ortografia w języku polskim sprawia ci trudności?

Nie trzeba chyba nikogo przekonywać, że "polska język, trudna język". Z pewnością każdy z nas wielokrotnie zastanawiał się nad poprawną pisownią konkretnych wyrazów i popełnił niejeden błąd w tym zakresie.

Z inicjatywą "zmniejszenia liczby błędów językowych" i uproszczeniu zasad, co pozwoli skupić się "na innych niż ortograficzne aspektach poprawności tekstu", wychodzi teraz Rada Języka Polskiego.

Opublikowana własnie uchwała Rady wprowadza szereg nowości w pisowni, choć nie eliminuje największej zmory - zwłaszcza dla obcokrajowców - czyli zrównania identycznie wymawianych liter i głosek typu "ó" oraz "u" czy "ż" oraz "rz".

W komunikacie Rady czytamy, że większość z wprowadzonych zmian była postulowana wiele lat temu, jednak z najrozmaitszych powodów nie udało się wcześniej nadać im mocy obowiązującej.



Aleje i aleja - obie formy zawsze wielką literą



Zmiany odnoszą się przede wszystkim do wielkości liter oraz zasad łączenia wyrazów. Jak na portal miejski przystało, zaczniemy od nowelizacji pisowni w tej tematyce.

Największą z nich jest wprowadzenie pisowni wielką literą obiektów topograficznych zaczynających się od słów: aleja, brama, bulwar, osiedle, plac, park, kopiec, kościół, klasztor, pałac, willa, zamek, most, molo, pomnik, cmentarz.

Wpadka z nową nazwą ronda? Były gorsze Wpadka z nową nazwą ronda? Były gorsze
Przykładowo, po wprowadzeniu zmian:
  • plac Solidarności będzie zapisywany jako Plac Solidarności,
  • aleja Grunwaldzka zmieni się w Aleję Grunwaldzką,
  • cmentarz Łostowicki stanie się Cmentarzem Łostowickim,
  • park Północny będzie Parkiem Północnym.

Wyjątkiem jest pozostawienie pisowni małą literą wyrazu "ulica" np. ulica Jana Heweliusza (w skrócie: ul. Heweliusza).

Bez zmian pozostaje stosowanie wielkiej litery w odniesieniu do liczby mnogiej np. Aleje Jerozolimskie w Warszawie, Aleje Solidarności w Poznaniu oraz Bulwary Dietla w Krakowie.

Drogie gdańszczanki, drodzy gdańszczanie - ten zapis po reformie będzie wymagał stosowania wielkiej litery. Drogie gdańszczanki, drodzy gdańszczanie - ten zapis po reformie będzie wymagał stosowania wielkiej litery.

Drogie gdańszczanki, drodzy gdańszczanie - teraz wielką literą



Wielką literą po reformie zapisywane będą wszystkie człony wielowyrazowych nazw geograficznych i miejscowych, których drugi człon jest rzeczownikiem w mianowniku np. Wyspa Stogi, Wyspa Uznam, Morze Marmara itp.

Reforma zrównuje pisownię mieszkańców miast, dzielnic i osiedli z obywatelami krajów. Poprawna pisownia po zmianach to: Gdańszczanin oraz Wrzeszczanin.

Żabojad albo żabojad w odniesieniu do Francuzów



Wyboru pisowni małą lub wielką literą będziemy mogli natomiast dokonać w odniesieniu do nieoficjalnych nazw etnicznych np. turystów odwiedzających Trójmiasto.

Rada wskazuje tutaj na dopuszczalną pisownię m.in.: żabojad lub Żabojad, szkop lub Szkop, makaroniarz lub Makaroniarz, kitajec lub Kitajec.

Sopot od lat stosuje nieprawidłowy zapis "alei Niepodległości" podpierając się uchwałą z czasów PRL. Reforma sprawi jednak, że będzie to jedyna dopuszczalna forma. Sopot od lat stosuje nieprawidłowy zapis "alei Niepodległości" podpierając się uchwałą z czasów PRL. Reforma sprawi jednak, że będzie to jedyna dopuszczalna forma.

Jednolita pisownia lokali gastronomicznych, zmiany w kulturze



Kolejne zmiany dotyczą lokali usługowych i gastronomicznych. Wszystkie wyrazy powinny być zapisywane wielką literą (oprócz przyimków i spójników) np. Karczma Słupska, Kawiarnia Literacka, Księgarnia Naukowa, Apteka pod Orłem, Restauracja pod Żaglami itp.

Nieodzownym elementem każdej aglomeracji jest sfera kultury i oświaty. Tu również pojawiają się zmiany, polegające na ujednoliceniu pisowni przymiotników utworzonych od nazw osobowych zakończonych na -owski, bez względu na to, czy ich interpretacja jest dzierżawcza (odpowiadają na pytanie czyj?), czy też jakościowa (odp. na pytanie jaki?).

Przykładowa poprawna pisownia: dramat szekspirowski, epoka zygmuntowska, koncert chopinowski, koncepcja wittgensteinowska, wiersz miłoszowski.

Słowo "ulica", w tym skrót "ul.", nadal będziemy zapisywać małą literą. Tablice na zdjęciu wymagają zmiany w oparciu o obecne i nowe zasady pisowni. Słowo "ulica", w tym skrót "ul.", nadal będziemy zapisywać małą literą. Tablice na zdjęciu wymagają zmiany w oparciu o obecne i nowe zasady pisowni.

Nagrody wielką literą, marki samochodów również



Wielką literę bez żadnego zastanowienia będziemy stosować w odniesieniu do nagród, orderów, medali, odznaczeń i tytułów honorowych np. Nagroda Literacka Gdynia, Nagroda Rektora za Wybitne Osiągnięcia Naukowe, Honorowy Obywatel Miasta Gdańska, Nagroda im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej itp.

W ramach reformy znika potrzeba interpretacji znaczenia w zdaniu nazw firm i marek wyrobów przemysłowych - w tym pojazdów. W obu przypadkach należy stosować wielką literę np.
  • mój samochód jest marki Ford (bez zmian),
  • posiadam czerwonego Forda Focusa (obecnie należy stosować formę "...forda focusa").


Nienajlepszy quasiromantyczny wieczór z niby-Polką



Reforma przygotowania przez Radę Języka Polskiego obejmuje również m.in.
  • wprowadzenia łącznej pisowni nie- z przymiotnikami i przysłówkami odprzymiotnikowymi bez względu na kategorię stopnia, a więc także w stopniu wyższym i najwyższym np. nielepiej, nienajlepiej, niemiły, niemilszy, nienajmilszy,
  • dopuszczenia rozdzielnej pisowni cząstek takich jak super-, ekstra-, eko-, wege- mini-, maksi, midi-, mega-, makro-, które mogą występować również jako samodzielne wyrazy np. miniwieża lub mini wieża, bo jest możliwe: wieża (w rozmiarze) mini,
  • wprowadzenia jednolitej łącznej pisowni cząstek niby-, quasi- z wyrazami zapisywanymi małą literą np. nibygotyk, quasiromantycznie; zasada ta nie dotyczy stosowania łącznika przed wyrazami zapisywanymi wielką literą np. niby-Polak, quasi-Anglia,
  • wprowadzenie rozdzielnej pisowni cząstek -bym, -byś, -by, -byśmy, -byście ze spójnikami np. zastanawiam się, czy by nie pojechać w góry,
  • w nazwach komet wprowadzenie zapisu wszystkich członów wielką literą np. Kometa Halleya, Kometa Enckego.

Nowe zasady dopiero od 1 stycznia 2026 r.



Uchwalone nowe zasady będą obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Jak tłumaczy Rada Języka Polskiego, tak odległy termin pozwoli wszystkim osobom i instytucjom, zwłaszcza wydawcom, autorom słowników, programów szkolnych, przygotować się do nowej sytuacji.
kk

Opinie (263) ponad 20 zablokowanych

Wszystkie opinie

  • (4)

    No tak. Mieli nad czym pracować... To są sprawy z tych najpilniejszych...

    • 102 3

    • (1)

      Bez języka niczego by nie było, żadnej cywilizacji. To może wydawać się zbędne tylko dla kogoś srednio rozgarniętego, bo język to żywy organizm bez którego byśmy nie przetrwali

      • 10 13

      • Ano nieprzetrwalibyśmy!

        • 8 1

    • I ktoś płaci tym ludziom co miesiąc naszymi pieniędzmi (1)

      Dramat

      • 23 2

      • Najbardziej na takie rzeczy zwracają uwagę

        - gimnazjum
        - Zenki, które jadą na stratach w JDG

        • 0 4

  • (6)

    Zrobili to z myślą o Sopocie, który od lat nie potrafi poprawnie zapisać aleja z małej litery

    • 45 11

    • (1)

      ó oraz u to największa głupota języka polskiego. Zaszłości sprzed setek lat, kiedy faktycznie była jakaś inna wymowa. To samo ę i en oraz ą i on. Niemcy już z 20 lat temu uprościli swoją pisownie i zlikwidowali ostre s, które można zapisywać jako podwójne s, choć kiedyś miało to znaczenie, którego nawet sami Niemcy nie ogarniali.

      • 4 19

      • Przed reformą języka niemieckiego w 1996 roku Niemcy pisali np. Expreß, Boß, Schloß.

        Od 1996 roku piszą Express, Boss, Schloss.

        Obowiązujące przed reformą z 1996 r. reguły pisania ß pochodziły od ortografa Johanna Christopha Adelunga i zostały wprowadzone do szkół i urzędów reformą niemieckiej pisowni z 1901 r.

        • 3 0

    • Idą chłopcy A Leją czy jakoś tak

      • 4 0

    • Nie z małej, tylko małą literą! Sam nie potrafisz poprawnie pisać, a się wymądrzasz.

      • 5 0

    • Wg mnie na tych tablicach... (1)

      ... skrót ul. może zaczynać się dużą literą, bo zasada że zdania zaczynamy od dużej litery pozostaje. A tak możemy potraktować taką tablicę.

      • 0 4

      • Źle.
        Wielką literą...
        I jakie zdanie, jak nie masz tu orzeczenia.

        • 3 0

  • Rozumiem że ta `reforma` zajęła PiS owcom całe ostatnie 8 lat rządzenia Polską ? Po co zmiana - niech każdy PiSze jak chce :))) (10)

    Osiem zmarnowanych dla Polski lat. To już kulawy nie miał się czym zajmować? :))))))))))))))))))))))))))

    • 18 90

    • (1)

      Biedaku, współczuję...

      • 28 2

      • Jemu juz nic nie pomoże...ostało mu sie juz tylko to bazgranie na forum. Kiedys ciagle uciekał z Kocborowa.

        W końcu dali mu pozwolenie na korzystanie z internetu żeby mógł pisać z miejsca pobytu.

        • 28 2

    • Kulawy !! Pisz PO russku , nie męcz się

      w rodzimym języku jest łatwiej

      • 21 4

    • Neo Rząd PoZPR stosuje się do wytycznych z Niemiec. (4)

      • 22 6

      • Zaufany człowiek kulawego sędzia szmydt już urzęduje na Białorusi :)))))) (3)

        • 4 22

        • Nominowany przez Komorowskiego człowiek Platformy (2)

          • 16 2

          • Komorowski to nie ABW, nie sprawdza. Durniu. (1)

            Lepiej spójrz co duddi odpiwrdziela....Awansował dostał dostępy od.ziobry w trybie pilnym. hejtowal dla PiS, To jaki to po?

            • 1 15

            • Ryży ucieknie do Brukseli w tym roku czy przyszłym?

              Jak myślicie?

              • 9 3

    • jedyne osiem lat, gdy Polska była Polską a nie krajem szmalcowników i d...li

      • 11 3

    • A twoja

      Niedługo będzie biedoto umyslowa

      • 5 0

  • Tu by się przydało. Mało kto polskie znaki zna. (1)

    • 10 18

    • *Polskie

      • 0 2

  • pierdoły (1)

    • 67 2

    • bollocks, jakby to rzekł Anglik

      • 0 0

  • Kiedy koniec z ortografią ? (8)

    Ile czasu jeszcze mają dzieci marnować na naukę wiedzy czy "rz" czy "ż"? Nie lepiej uczyć matematyki albo dać zajęcia z psychologiem nt jak szanować siebie i innych?

    • 22 116

    • Serio? Robisz wielką filozofię z tego, czy pisać wyraz przez rz czy ż? Może niech dzieciaki zaczną czytać książki, wtedy nie będą musiały kuć na blachę zasad ortografii bez przemyślenia, a poprawne pisanie będzie automatyczne.

      • 44 0

    • No właśnie - świenty Jan Hszciciel bendzie poprawnie (2)

      I Bug lub Bug jako i jedno i drugie

      • 12 2

      • (1)

        Śfjenty i Hszćjićjel!

        • 11 1

        • Hszćićel

          Jeśli jusz tak bardzo hcemy być zgodńi z żeczywistą wymową

          • 6 1

    • Wystarczy troche czytać odklejeńcu ale jak ktos jest po Collegium Tumanum to nic nie pomoże... (1)

      • 20 2

      • Wystarczy że zainteresujesz się historią ortografii polskiej i zobaczysz jak ewoluowała.

        • 0 1

    • co za wiesniak

      czyli czeresniak

      • 6 0

    • Jak lewica dojdzie do niepodzielnej władzy

      • 2 0

  • Feminitywy - może by tak wytłumaczyli... (7)

    ... wariatom, że po polsku mówi się po prostu: Polacy, gdańszczanie (będzie Gdańszczanie) bez dodawania formy żeńskiej.

    • 79 14

    • On to jest tokarz, a ona - tokarka (5)

      • 27 5

      • poproszę feminatyw (3)

        do słowa "zboczeniec"

        • 14 0

        • ,,,hm... (1)

          ...może zboczka (bo np. lubi z boczka) albo zboczenica ,zboczucha ,zboczeniczka, zboczyca ?

          • 17 0

          • Feminatywu to pikuś - Lewactwo wymyśliło sobie zaimki

            teraz przyjdzie Ci takie niebinarne aktywiszcze i zacznie nawijać "myślałom", "zrobiłom" bo ma zapinki onu/jeno a nie np ona/jej... cyrk, Monty Pyton w Realu

            • 32 3

        • Zboczeńini

          ewentualnie zboczeńczyni. Można też opisowo: zboczona kobiecini/kobietyni.

          • 11 1

      • On kierownik, ona kierownica ;-)

        • 1 0

    • Polki, gdańszczanki te słowa są używane powszechnie i na codzień. Chyba coś Ci umknęło.

      • 4 10

  • Gdańskie nieruchomości gdzie są pieniądze. Z fundusz remontowych ???
    Żeby blok 30 lat nie widzial farby

    • 49 1

  • Czemu mówić lub pisać np. "będą" lub "przyjdą" (1)

    Skoro wszystkie słoiki mówią "bendom", "przyjdom".
    A w końcu wuj to wój..

    • 28 8

    • Ale za to dajom

      Kobietą, dziewczynką i innym osobą.

      • 13 0

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane