• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

Reforma ortografii wymusi zmiany w miastach

kk
18 maja 2024, godz. 15:00 
Opinie (263)
Taki adres nadal będzie nieprawidłowy, choć słowo "aleja" będziemy zapisywać po zmianach zawsze wielką literą. Taki adres nadal będzie nieprawidłowy, choć słowo "aleja" będziemy zapisywać po zmianach zawsze wielką literą.

Za nieco ponad 1,5 roku wejdą w życie nowe zasady pisowni w języku polskim. Reforma dotknie bezpośrednio każdego z nas, ale będzie także silnie oddziaływać na przestrzeń miasta. Zmianom będą podlegać niemal wszystkie nazwy topograficzne, niektórych rodzajów obiektów, a nawet zasady pisowni mieszkańców miejscowości.



Czy ortografia w języku polskim sprawia ci trudności?

Nie trzeba chyba nikogo przekonywać, że "polska język, trudna język". Z pewnością każdy z nas wielokrotnie zastanawiał się nad poprawną pisownią konkretnych wyrazów i popełnił niejeden błąd w tym zakresie.

Z inicjatywą "zmniejszenia liczby błędów językowych" i uproszczeniu zasad, co pozwoli skupić się "na innych niż ortograficzne aspektach poprawności tekstu", wychodzi teraz Rada Języka Polskiego.

Opublikowana własnie uchwała Rady wprowadza szereg nowości w pisowni, choć nie eliminuje największej zmory - zwłaszcza dla obcokrajowców - czyli zrównania identycznie wymawianych liter i głosek typu "ó" oraz "u" czy "ż" oraz "rz".

W komunikacie Rady czytamy, że większość z wprowadzonych zmian była postulowana wiele lat temu, jednak z najrozmaitszych powodów nie udało się wcześniej nadać im mocy obowiązującej.



Aleje i aleja - obie formy zawsze wielką literą



Zmiany odnoszą się przede wszystkim do wielkości liter oraz zasad łączenia wyrazów. Jak na portal miejski przystało, zaczniemy od nowelizacji pisowni w tej tematyce.

Największą z nich jest wprowadzenie pisowni wielką literą obiektów topograficznych zaczynających się od słów: aleja, brama, bulwar, osiedle, plac, park, kopiec, kościół, klasztor, pałac, willa, zamek, most, molo, pomnik, cmentarz.

Wpadka z nową nazwą ronda? Były gorsze Wpadka z nową nazwą ronda? Były gorsze
Przykładowo, po wprowadzeniu zmian:
  • plac Solidarności będzie zapisywany jako Plac Solidarności,
  • aleja Grunwaldzka zmieni się w Aleję Grunwaldzką,
  • cmentarz Łostowicki stanie się Cmentarzem Łostowickim,
  • park Północny będzie Parkiem Północnym.

Wyjątkiem jest pozostawienie pisowni małą literą wyrazu "ulica" np. ulica Jana Heweliusza (w skrócie: ul. Heweliusza).

Bez zmian pozostaje stosowanie wielkiej litery w odniesieniu do liczby mnogiej np. Aleje Jerozolimskie w Warszawie, Aleje Solidarności w Poznaniu oraz Bulwary Dietla w Krakowie.

Drogie gdańszczanki, drodzy gdańszczanie - ten zapis po reformie będzie wymagał stosowania wielkiej litery. Drogie gdańszczanki, drodzy gdańszczanie - ten zapis po reformie będzie wymagał stosowania wielkiej litery.

Drogie gdańszczanki, drodzy gdańszczanie - teraz wielką literą



Wielką literą po reformie zapisywane będą wszystkie człony wielowyrazowych nazw geograficznych i miejscowych, których drugi człon jest rzeczownikiem w mianowniku np. Wyspa Stogi, Wyspa Uznam, Morze Marmara itp.

Reforma zrównuje pisownię mieszkańców miast, dzielnic i osiedli z obywatelami krajów. Poprawna pisownia po zmianach to: Gdańszczanin oraz Wrzeszczanin.

Żabojad albo żabojad w odniesieniu do Francuzów



Wyboru pisowni małą lub wielką literą będziemy mogli natomiast dokonać w odniesieniu do nieoficjalnych nazw etnicznych np. turystów odwiedzających Trójmiasto.

Rada wskazuje tutaj na dopuszczalną pisownię m.in.: żabojad lub Żabojad, szkop lub Szkop, makaroniarz lub Makaroniarz, kitajec lub Kitajec.

Sopot od lat stosuje nieprawidłowy zapis "alei Niepodległości" podpierając się uchwałą z czasów PRL. Reforma sprawi jednak, że będzie to jedyna dopuszczalna forma. Sopot od lat stosuje nieprawidłowy zapis "alei Niepodległości" podpierając się uchwałą z czasów PRL. Reforma sprawi jednak, że będzie to jedyna dopuszczalna forma.

Jednolita pisownia lokali gastronomicznych, zmiany w kulturze



Kolejne zmiany dotyczą lokali usługowych i gastronomicznych. Wszystkie wyrazy powinny być zapisywane wielką literą (oprócz przyimków i spójników) np. Karczma Słupska, Kawiarnia Literacka, Księgarnia Naukowa, Apteka pod Orłem, Restauracja pod Żaglami itp.

Nieodzownym elementem każdej aglomeracji jest sfera kultury i oświaty. Tu również pojawiają się zmiany, polegające na ujednoliceniu pisowni przymiotników utworzonych od nazw osobowych zakończonych na -owski, bez względu na to, czy ich interpretacja jest dzierżawcza (odpowiadają na pytanie czyj?), czy też jakościowa (odp. na pytanie jaki?).

Przykładowa poprawna pisownia: dramat szekspirowski, epoka zygmuntowska, koncert chopinowski, koncepcja wittgensteinowska, wiersz miłoszowski.

Słowo "ulica", w tym skrót "ul.", nadal będziemy zapisywać małą literą. Tablice na zdjęciu wymagają zmiany w oparciu o obecne i nowe zasady pisowni. Słowo "ulica", w tym skrót "ul.", nadal będziemy zapisywać małą literą. Tablice na zdjęciu wymagają zmiany w oparciu o obecne i nowe zasady pisowni.

Nagrody wielką literą, marki samochodów również



Wielką literę bez żadnego zastanowienia będziemy stosować w odniesieniu do nagród, orderów, medali, odznaczeń i tytułów honorowych np. Nagroda Literacka Gdynia, Nagroda Rektora za Wybitne Osiągnięcia Naukowe, Honorowy Obywatel Miasta Gdańska, Nagroda im. Jana Karskiego i Poli Nireńskiej itp.

W ramach reformy znika potrzeba interpretacji znaczenia w zdaniu nazw firm i marek wyrobów przemysłowych - w tym pojazdów. W obu przypadkach należy stosować wielką literę np.
  • mój samochód jest marki Ford (bez zmian),
  • posiadam czerwonego Forda Focusa (obecnie należy stosować formę "...forda focusa").


Nienajlepszy quasiromantyczny wieczór z niby-Polką



Reforma przygotowania przez Radę Języka Polskiego obejmuje również m.in.
  • wprowadzenia łącznej pisowni nie- z przymiotnikami i przysłówkami odprzymiotnikowymi bez względu na kategorię stopnia, a więc także w stopniu wyższym i najwyższym np. nielepiej, nienajlepiej, niemiły, niemilszy, nienajmilszy,
  • dopuszczenia rozdzielnej pisowni cząstek takich jak super-, ekstra-, eko-, wege- mini-, maksi, midi-, mega-, makro-, które mogą występować również jako samodzielne wyrazy np. miniwieża lub mini wieża, bo jest możliwe: wieża (w rozmiarze) mini,
  • wprowadzenia jednolitej łącznej pisowni cząstek niby-, quasi- z wyrazami zapisywanymi małą literą np. nibygotyk, quasiromantycznie; zasada ta nie dotyczy stosowania łącznika przed wyrazami zapisywanymi wielką literą np. niby-Polak, quasi-Anglia,
  • wprowadzenie rozdzielnej pisowni cząstek -bym, -byś, -by, -byśmy, -byście ze spójnikami np. zastanawiam się, czy by nie pojechać w góry,
  • w nazwach komet wprowadzenie zapisu wszystkich członów wielką literą np. Kometa Halleya, Kometa Enckego.

Nowe zasady dopiero od 1 stycznia 2026 r.



Uchwalone nowe zasady będą obowiązywać od 1 stycznia 2026 r. Jak tłumaczy Rada Języka Polskiego, tak odległy termin pozwoli wszystkim osobom i instytucjom, zwłaszcza wydawcom, autorom słowników, programów szkolnych, przygotować się do nowej sytuacji.
kk

Opinie (263) ponad 20 zablokowanych

  • No tak, po co ortografia, język polski. (2)

    Coraz więcej osób i tak posługuje się językiem polskawym z np. ciężko zamiast trudno np. ciężko powiedzieć itd.

    • 52 1

    • Posługujemy się językiem, który żyje. (1)

      Forma "trudno" wyparła jakąś inną formę.

      • 5 5

      • Łał! Super, OK

        to mniej więcej jest cały zasób współczesnego języka "polskiego" współczesnej młodzieży

        • 2 0

  • (1)

    Tak będziemy się przymilać obcokrajowcom,że jak będzie chciał w komunikacji lub w innej przestrzeni wejść butami na siedzenie,ławkę to będziemy mu ściereczką przeczyszczac.kazdy język ma swoistą piękność ale my już nie zapisujemy ręcznie tylko ,,al,, .

    • 38 3

    • autorzy artykułu zagalopowali się z tymi obcokrajowcami

      Ukraińcom np. raczej nie przeszkadza pisownia ch i h, u i ó, może też rz i ż.

      • 0 0

  • (1)

    Najlepszy jest Kitajec

    • 23 0

    • Azjaci. Przeważnie określamy tak Japończyków i Chińczyków. Słowo to pochodzi z języka rosyjskiego. I wszystko jasne, dziękuję, do widzenia. A może dowidzenia, bo już nie nadążam.

      • 4 0

  • (24)

    Wprowadźmy od razu cyrylicę. Będzie łatwiej dla naszych sąsiadów. Wszystko im oddajmy, nawet nasz alfabet

    • 302 196

    • Raczej niemiecki...do GG będzie jak znalazł. (5)

      • 18 17

      • Szybciej ruskie wejdą do Gdańska niż Niemcy (4)

        • 10 22

        • (3)

          Przecież już tu niemcy siedzą.
          A ich przyjaciele siedzą we wszystkich władzach, spólkach i tak dalej.

          • 25 20

          • A co wam do tego Moskwianie?

            • 6 4

          • a ty się na granicy Gdańska czaisz z kałachem? Wojna się skończyła, czołgisto z Czterech Pancernych. Towarzysz Wuc ci o tym nie powiedział?

            • 8 5

          • No nie gadaj w i tak dalej też są? No strach konserwę otworzyć. Swoją drogą to dziwne że twój wódz wszędzie widzi Niemców ale nie widzi no Francuzow, Włochów, Hiszpan oni też są w UE i też decydują.

            • 6 2

    • wszyscy zdrowi? (2)

      tylko że prędzej ukraińcy odejdą od cyrylicy

      • 20 10

      • Ruskie płacą, to pisze bzdury.

        Kiedyś o szczepionkach, teraz o Ukraińcach. Konfederacka miernota.

        • 24 23

      • Uzbekistan już to zrobił

        • 2 0

    • To jest alfabet łaciński (3)

      Oddaj litery Rzymianom!

      • 35 2

      • (1)

        Tak jest! A cyfry Arabom a właściwie Hindusom.

        • 14 0

        • Indianom XD

          • 2 2

      • Co cesarskie trzeba cesarzowi oddać to fakt

        • 3 1

    • Prędzej premier wprowadzi rozkaz mówienia po niemiecku (1)

      • 24 32

      • prędzej ty zmądrzejesz, czyli jak widać ani nam (ani tobie) to nie grozi

        • 24 16

    • Trolle na posterunku (1)

      Co w ogóle te zmiany mają wspólnego z Ukrainą, że o tym wspominasz i ironicznie podjudzasz w tą stronę?

      • 43 19

      • Jak dostajesz za wpis kopiejki to wszystko Ci sie kojarzy.

        • 4 3

    • teraz tylko ćwierćinteligenci piszą gdańszczanie z wielkiej litery

      • 13 4

    • Też mam takie skojarzenie (1)

      Pierwsza myśl, pod kogo te zmiany, z pewnością nie ze względu na Polaków.

      • 13 13

      • Po co dzieci maja wkuwac bezsensowne wyrazy z "ch" i "h" lub "u" i "ó"

        Ile czasu mogłyby zaoszczędzić gdyby wywalić te głupoty. I tak tylko dzieci się tym przejmują bo dorosłym poprawia program.

        • 3 13

    • Teraz niedouczone bęcwały - ministry mają już poblemy, więc dla siebie to robią!!! (1)

      Polacy wiedzą jak się pisze i jak powinno się pisać, ale tyle tu naleciałości...

      • 12 5

      • przecinek po wiedzą

        jak widać na pani przykładzie - nie wszyscy Polacy wiedzą, jak pisać po polsku. Najbardziej ci, którzy wyzywają innych od bęćwałów.

        • 1 2

    • Były plany wprowadzenia polskiej cyrylicy w 1863.

      Odsyłam do Wikipedii. Hasło: Cyrylizacja języka polskiego

      • 10 1

    • Ty już pewnie biegle znasz

      • 16 5

  • Po co język polski,

    kiedy i tak wszędzie słychać wow-anie. Wow i wow, wow i wow. Kiedy idę z moim psem na spacer też robi wow, wowow, wooooooow, wowow, wow!!!

    • 41 3

  • Stanisław Lem na pytanie - ile jest płci? (2)

    Odpowiedział - cytuję - Kobiety, mężczyźni i chorzy psychicznie.

    • 77 3

    • A w jednej powieści stwierdził

      Cytuję
      "Tylko głupiec i kanalia lekceważ genitalia, bo najbardziej jest dziś modne reklamować części rodne"

      • 21 0

    • Buahaa yhhy dobre-powinno to byc haslem reklamowym w gdanskim u.m

      • 3 0

  • Jestesmy bogatym krajem stac nas a ten mis niech to udowodni niedowiarkom!

    • 20 0

  • Chore

    Miliony złotych zmarnowane będą. Czy w tym kraju nie ma już ważniejszych wydatków?

    • 50 1

  • Czy ktoś w radzie języka polskiego myśli? (14)

    Przecież ta reforma będzie nas kosztować setki milionów, jeżeli nie więcej. Wymiana tablic z nazwami ulic, placów wymiana drogowskazów, wymiana tablic informacyjnych w miejscach turystycznych, publicznych, muzeach erraty lub wymiany nakładów książek takich jak podręczniki, wymiana formularzy w urzędach, etc. A to wszystko z naszych pieniędzy, bo będzie trzeba zwiększyć podatki, żeby te koszty pokryć. Absurd. Ktoś się w tej radzie nudził.

    • 211 20

    • Myśli, myśli. (2)

      Zamówienie na tablice i drogowskazy ktoś zrealizuje.

      Podobnie było z barierkami, słupkami, ekranami akustycznymi. pieniązki!!

      • 38 5

      • Ile można inwestować w ścieżki rowerowe i barierki je chroniące w takim skansenie jak Polska?

        • 6 4

      • Najpierw był zakup radarów potem ktoś zdjął a teraz znów są, musi być ruch w i Teresie

        • 5 0

    • Przecież nie ma i nie będzie obowiązku wymiany wszystkich znaków i tablic na takie, które będą zgodne z nowymi zasadami. Jedynie w przypadku planowanej wymiany ze względu na zużycie / zniszczenie, nowe tablice będą miały już poprawne nazwy

      • 19 8

    • Wkrótce trzeba będzie dołożyć tabliczki pisane z prawej do lewej wężykami. Z szacunku dla różnorodności.

      • 16 2

    • Rower, łańcuch, pedał zawsze z małej

      • 5 0

    • Może o to chodzi żeby ktoś się dorobił? Pieczątki tez trzeba będzie wymienić

      • 8 0

    • (6)

      Ta reforma nie jest wprowadzana, bo ktoś sobie tak wymyślił. Wszystkie te zmiany już naturalnie zaszły w języku i większość Polaków na co dzień stosuje te nowe formy, nawet nie wiedząc, że są formalnie niepoprawne. Reforma w słownikach, podręcznikach i języku urzędowym to ostatni, a nie pierwszy etap zmian.

      • 3 8

      • Bzdura, ta reforma ma ułatwić życie UA i czarnym z Afryki (1)

        • 8 3

        • Przy okazji reforma powinna zabronić transkrypcji cyrylicy wg zasad j. angielskiego

          wymiotować się chce, jak się widzi zapisy typu Natascha, Tatyana, Katya, Yuriy, Vyera, Kolesnychenko, albo Mayeffskaya, zamiast Natasza, Tatiana, Katia, Jurij, Wiera, Kolesnyczenko, Majewskaja. Te anglokoszmarki nie wyglądają światowo, jak to chcą nam wmówić niektore marne pismaki, lecz i.d.i.otycznie.

          • 13 0

      • (2)

        Kiedy naturalnie zaszła zmiana, że mieszkańców miast piszemy z wielkiej litery?

        • 9 0

        • Co najmniej kilkanaście lat temu się zaczęła.

          • 2 3

        • Wielką literą...

          • 0 0

      • Tak? Doprawdy? Mówisz wielkimi i małymi literami?

        Ciekawe, zaiste, nawet bardzo.

        • 5 5

  • I dobrze. Niech się dzicz wreszcie uczy czegoś.

    • 4 14

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane