• Kino
  • Mapa
  • Ogłoszenia
  • Forum
  • Komunikacja
  • Raport

"Rzeźba gwałciciela nie była nieobyczajna". Sąd odmawia wszczęcia postępowania

Małgorzata Zimnoch
4 marca 2014 (artykuł sprzed 10 lat) 
Zdaniem sądu rzeźba Szumczyka nie może być uważana za wybryk, czyli "przejaw głupstwa, wariactwa czy dowcipu", nie jest też nieobyczajna, chociaż jej drastyczna forma może budzić kontrowersje. Zdaniem sądu rzeźba Szumczyka nie może być uważana za wybryk, czyli "przejaw głupstwa, wariactwa czy dowcipu", nie jest też nieobyczajna, chociaż jej drastyczna forma może budzić kontrowersje.

Nie będzie postępowania przeciwko autorowi rzeźby przedstawiającej radzieckiego żołnierza gwałcącego ciężarną kobietę - zdecydował Sąd Rejonowy Gdańsk-Południe. Według sądu praca studenta gdańskiej ASP jest "głosem artysty w dyskusji o przemocy i dlatego wszczęcie postępowania w tej sprawie było niedopuszczalne".



Rzeźba została usunięta przez służby miejskie kilka godzin po ustawieniu jej przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, obok radzieckiego czołgu. Rzeźba została usunięta przez służby miejskie kilka godzin po ustawieniu jej przy al. Zwycięstwa we Wrzeszczu, obok radzieckiego czołgu.
- W ocenie sądu opisany wyżej czyn obwinionego nie wypełnił znamion wykroczenia z art. 140 k.w., to jest nie stanowił nieobyczajnego wybryku, ani też innego wykroczenia - poinformował Tomasz Adamski, rzecznik prasowy Sądu Okręgowego w Gdańsku.

W uzasadnieniu decyzji dotyczącej rzeźby Jerzego Bohdana Szumczyka, która w październiku ubiegłego roku stanęła przy al. Zwycięstwa zobacz na mapie Gdańska we Wrzeszczu, sąd podkreśla, że "zgodnie z art. 140 k.w. odpowiedzialności za wykroczenie podlega ten, kto publicznie dopuszcza się nieobyczajnego wybryku.(...)Należy odpowiedzieć na pytanie, czy zaprezentowanie w przestrzeni publicznej przez artystę rzeźby może być ocenione jako wybryk, tj. czy zachowanie takie wykracza poza ramy społecznie przyjętych norm. Na tak postawione pytanie możliwa jest odpowiedź twierdząca, ale tylko w sytuacji, gdy poza takie ramy wykroczy treść przedstawienia, jakie dana forma artystyczna wyraża."

Jak oceniasz decyzję sądu?

Tymczasem według sądu dzieło nie wyczerpywało przytaczanych w uzasadnieniu definicji słowa "wybryk" oraz pojęcia "nieobyczajny". Dlatego określnie rzeźby mianem "nieobyczajnej" i "wyuzdanej" sąd nazywa uproszczeniem i zniekształceniem.

"Umieszczenie jej w kontekście, tj. w pobliżu czołgu, który w 1945 roku brał udział w walkach przeciwko Niemcom w Gdańsku, pozwala dokonać ścisłej interpretacji, na którą zresztą zwrócił uwagę sam autor rzeźby, wedle której rzeźba odnosi się bezpośrednio do historii Gdańska i masowych zgwałceń, jakich na terenie miasta dopuszczać się mieli na Niemkach żołnierze radzieccy. (...) Mamy do czynienia z przedstawieniem naturalistycznym i dramatycznym, bez wątpienia jednak nie wulgarnym, czy obscenicznym. Nie są eksponowane intymne części ciała. W przedstawieniu widoczna jest w pierwszym rzędzie przemoc, seksualność jest jedynie jej elementem."

Sąd w uzasadnieniu podkreślił również, że rzeźba Szumczyka w żadnym razie nie może być uważana za przejaw głupstwa, wariactwa czy dowcipu.

"Należy zważyć, że w naszej kulturze temat zgwałcenia pozostaje nadal tabu; widoczna jest tendencja do przemilczania faktu istnienia takich zachowań. Należy też podkreślić, że tematyka gwałtów wojennych pojawiła się intensywniej w świadomości społecznej i w kulturze stosunkowo niedawno. Rzeźba "Komm Frau" wpisuje się zaś w społeczną i artystyczną debatę dotyczącą tej kwestii. Głos w tej dyskusji zabrany przez artystę (choć młodego) i w sposób dosadny (umieszczenie naturalistycznego przedstawienia w przestrzeni publicznej) nie może być uznany za wybryk nieobyczajny."

Sąd oparł się również na tezach sformułowanych przez Jarosława Warylewskiego, profesora nauk prawnych z Uniwersytetu Gdańskiego, który specjalizuje się w zagadnieniach relacji prawa do kwestii związanych z obyczajnością, a według którego dzieło sztuki "nie jest niemoralne wtedy, gdy uraża przeciętne, «normalne» uczucie wstydu i moralności ogółu, lecz jeżeli gorszy człowieka o otwartym umyśle artystycznym, starającego się zrozumieć sztukę.

Rzeźba - w ocenie sądu - nie była wulgarna, a kontrowersje wokół sprawy spowodowane były jej drastyczną formą. Sąd w uzasadnieniu podkreśla też fakt, że w przestrzeni publicznej i w mediach nie brakuje obrazów nagości, które nie są odbierane jako nieobyczajne. "Sytuacja ta dowodzi jednoznacznie, że powodem potępienia wystawienia w przestrzeni miejskiej rzeźby "Komm Frau", był fakt, że jej odbiór rodził przykre, być może wstrząsające odczucia, ale ze względu na zaskoczenie i zawarty w nim ładunek przemocy, a nie seksualności."

Mecenas Donat Paliszewski, który reprezentuje Jerzego Bohdana Szumczyka, jest zadowolony z decyzji sądu.

- Nie było podstawy do prowadzenia takiego postępowania, co właśnie potwierdziło uzasadnienie sądu. Tematyka gwałtu i ogólnie przemocy wobec kobiet jest powszechna w sztuce od wieków. Jeżeli natomiast chodzi o miejsce ekspozycji - cóż, artysta chce się dzielić emocjami i dlatego próbuje dotrzeć do jak największego grona odbiorców. Działania artystyczne w strefie miejskiej, publicznej, są normą na całym świecie.

***

W październiku 2013 roku obok czołgu we Wrzeszczu stanęła rzeźba radzieckiego żołnierza, który trzyma leżącą pod nim ciężarną kobietę za włosy i wkłada jej do ust lufę pistoletu. Autorem dzieła "Komm Frau" był Jerzy Bohdan Szumczyk, student gdańskiej ASP. Dzieło już kilka godzin później zostało usunięte przez służby miejskie ze względu - jak stwierdziła policja - na zbyt kontrowersyjny charakter. Młody artysta w listopadzie 2013 r. usłyszał zarzut dopuszczenia się nieobyczajnego wybryku. Policja skierowała sprawę do Sądu Rejonowego.

Miejsca

Opinie (149) 7 zablokowanych

  • Gdańsk - miasto chorych opinii (2)

    Czytam i z podziwu wyjść nie mogę, jakich historycznych d.ebili wyprodukowało 25 lat jednostronnej antykomunistycznej propagandy w III RP. Ci co piszą o "naszym" Gdańsku to historycy z "salek parafialnych". W 1945 roku Gdańsk zamieszkiwali w 90% Niemcy! Jełop jeden z drugim siląc się na wiedzę twierdzi, że pomnik pokazuje gwałt na Gdyniance. W Gdańsku? Każdy argument by walnąć w Ruska dobry! To jest pokolenie "patriotów stadionowych" - "mięso armatnie" przyszłych populistów rządzących Polską!

    • 9 4

    • adam to tylko obrazuje poziom nauczania i checi samodzielnego zdobywania wiedzy

      mam na mysli pseudo dzielo i szereg opini pod artykulem .

      • 0 0

    • Gdańsk - miasto chorych opinii

      Czytam i z podziwu wyjść nie mogę, że tylu historycznych debili wyprodukowało 60 lat jednostronnej komunistycznej propagandy w PRL.
      Nigdy bym nie pomyślał, że w Trójmieście jest jeszcze tylu pogrobowców stalinizmu.

      • 0 0

  • szkopy

    zdejmowali mundury przed zgwałceniem i wkładali i zabijali po zgwałceni.
    Po prostu jewropa zachodnia!!!

    • 1 1

  • Sąd tak sądzi dopóki bo sam tego nie odczuł

    • 1 0

  • Obrzydliwa chała , a nie sztuka.

    Niedługo dziełami sztuki będą dzieła przedstawiające oddawanie moczu lub kału na ulicy.

    • 3 3

  • Jakie to aktualne.

    Następny gwałt Sowietów na Ukrainie, jaka ta rzeżba aktualna.

    • 1 1

  • biedna niemka

    nie zdąży urodzić i wychować żołnierza dla fuhrera ?

    • 0 1

  • Gwałt publicznie pokazywany nie narusza ..... ble ble ble

    to chyba tylko w dzikim kraju

    • 1 1

  • I słusznie!

    Jak można takie treści przestawiać rzeźbą. W takim razie możemy tworzyć sztukę nt. morderstwa, gwałtów na dzieciach. Wstyd! Takich rzeczy nie należy rozpowszecniać, gdyż to powoduje zło i naśladownictwo.

    • 1 2

  • Straż Miejska i jej interpretowanie prawa ... koń by się uśmiał! I jeszcze policję w to uwikłali! No, brawo policja ... dajcie się za rączkę prowadzić SM a daleko zajdziecie. Jak na razie nieźle żeście się ośmieszyli

    • 0 0

  • skad odbiorca ma wiedziec ze to GWALCICIEL ???

    moze sama mu sie oddala , ulegla jego urokowi , albo daej za kase , na chelmie nie ma napisane - gwalciciel .
    sex uprawiany publicznie jest nieobyczajny prosze sadu , wiec i rzezba obrazujaca spolkujacych jest nieobyczajna i nie usprawiedliwa to ze autor jest NIEUKIEM lub wagarowal na lekcjach historii

    • 1 2

alert Portal trojmiasto.pl nie ponosi odpowiedzialności za treść opinii.

Najczęściej czytane