Tradycyjnie - 12 dań

Marta Apanowicz

24 grudnia 2002 (artykuł sprzed 21 lat)

Opinie (71)

Zgodnie z tradycją - wigilijną wieczerzę należy zacząć spoczywać, gdy na niebie pojawi się pierwsza gwiazdka. Na stole powinno pojawić się wtedy 12 bezmięsnych potraw (również i inne posiłki spożywane tego dnia powinny być bezmięsne). Książka kucharska sprzed prawie 170 lat proponowała, by na wigilijnym stole pojawiły się:

1. zupa (do wyboru: postny barszcz z uszkami, zupa migdałowa lub zupa z głogu)
2. szczupak na szaro (w słodkim rodzynkowym sosie)
3. szczupak na żółto (z sosem szafranowym)
4. szczupak lub sandacz na zimno
5. karp lub leszcz sadzone (gotowane w sosie winnym)
6. okonie z kartoflami
7. szczupak w łusce (gotowany w jarzynach, podawany z chrzanem tartym)
8. jaźgarze z imbirem (zapiekane z dodatkiem oliwy, piwa i imbiru)
9. sago legumina (z sokiem malinowym)
10. kapusta czerwona z rybnymi kotletami
11. pieczyste z jesiotra z sałatą rozmaitą
12. ciasta rozmaite

Z biegiem lat - liczba wigilijnych dań zmniejszała się. I tak na początku XX wieku książki kucharskie proponowały, by na świątecznym stole pojawiło się ich tylko 7. Maria Ochrowicz-Monatowa, autorka "Uniwersalnej Książki Kucharskiej" zaproponowała dwa zestawy wigilijnej wieczerzy: wykwintnej oraz skromniejszej.

Wigilia wykwintna:

1. zupa rybna pureé lub barszcz z uszkami
2. paszteciki z ryb we francuskim cieście
3. lin duszony w czerwonej kapuście
4. sandacz w śmietanie
5. łosoś z rusztu
6. mak tarty z łamańcami
7. galareta ananasowa

Wigilia skromniejsza:

1. barszcz z uszkami lub zupa rybna
2. szczupak w galarecie
3. karp na szaro
4. lin smażony z chrzanem
5. kompot ze śliwek suszonych
6. budyń migdałowy
7. kutia

Jak widać, dania te w porównania z tymi sprzed dwu wieków były uboższe. Ilustrują jednak ciągłość tradycji kulinarnych kultywowanych i dziś. Mało kto przecież wyobraża sobie dziś wigilijną wieczerzę bez barszczu z uszkami czy zupy grzybowej. Na stole nie powinno zabraknąć też śledzia w oliwie czy śmietanie (lub w majonezie), ryby w galarecie oraz ryby po grecku. W większości polskich domów króluje karp (najczęściej przyrządzany po polsku w szarym sosie), a także kapusta z grzybami. Na stole nie powinno zabraknąć też potrawy sporządzonej na bazie maku. Mogą to być: kluski z makiem, mak z bakaliami, makowe łamańce czy makowy budyń z sosem z wina. Tuż po wieczerzy niejednemu łasuchowi na twarzy powinien zagościć uśmiech. Na stole pojawi się w końcu coś słodkiego: makowiec oraz piernik.
Smacznego!

(wykorzystano informacje zawarte we "Współczesnej kuchni polskiej" autorstwa Henryka Dębskiego)

Marta Apanowicz

Opinie (71)

Sortowanie
- Od najstarszych
- Od najnowszych

Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2002-12-24 11:42

ganiasz kota który świsnął karpia
i jak przebiegasz koło komputera to zaglądasz?
w menu

mama
21 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

ganiasz kota który świsnął karpia i jak przebiegasz koło komputera to zaglądasz? w menu
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2002-12-24 11:57

Wśród nocnej ciszy głos się rozchodzi
"wstać internauci starzy czy młodzi
czymprendzej się wybierajcie,
na portal tu przybierzajcie
przywitać się z rana"

czymprendzej się wybierajcie,
na portal tu przybierzajcie
przywitać się z rana

mama
21 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Wśród nocnej ciszy głos się rozchodzi "wstać internauci starzy czy młodzi czymprendzej się wybierajcie, na portal tu przybierzajcie przywitać się z rana" czymprendzej się wybierajcie, na portal tu przybierzajcie przywitać się z rana
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2002-12-24 12:00

przyszli znaleźli galluxa w żłobie
razem z IP i danymi o sobie
jak przystalo cześć mu dali
a witając zawołali
z wielkiej radości

jak przystalo cześć mu dali
a witając zawołali
z wielkiej radości

mama

21 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

przyszli znaleźli galluxa w żłobie razem z IP i danymi o sobie jak przystalo cześć mu dali a witając zawołali z wielkiej radości jak przystalo cześć mu dali a witając zawołali z wielkiej radości mama
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2002-12-24 12:01

do mamy

na chwilke zniknęłam
ale jeśli znajdziesz przepis na migdałową
to spróbuję

maki
21 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

na chwilke zniknęłam ale jeśli znajdziesz przepis na migdałową to spróbuję
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2002-12-24 12:03

Życzenia dla wszystkich!

1000 choinek w lesie, prezentów ile św. Mikołaj uniesie, bałwana ze śniegu i mniej życia w biegu oraz tyle radości ile karp ma ości

maki
21 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

1000 choinek w lesie, prezentów ile św. Mikołaj uniesie, bałwana ze śniegu i mniej życia w biegu oraz tyle radości ile karp ma ości
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2002-12-24 12:03

ach witaj gallux z dawna szukany
z paru tysięcy postów czytany
dla ciebie wszelcy prorocy
zaglądali tu i wnocy
czyś się objawił

dla ciebie wszelcy prorocy
zaglądali tu i wnocy
czyś się objawił

mama
21 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

ach witaj gallux z dawna szukany z paru tysięcy postów czytany dla ciebie wszelcy prorocy zaglądali tu i wnocy czyś się objawił dla ciebie wszelcy prorocy zaglądali tu i wnocy czyś się objawił
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2002-12-24 12:08

i my czekamy na przyjście pana
a skoro zajrzysz z samego rana
zajrzymy tu też za toba
wiedząc żeś jest tą osobą
co nas pogania

zajrzymy tu też za toba
wiedząc żeś jest tą osobą
co nas pogania

mama
21 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

i my czekamy na przyjście pana a skoro zajrzysz z samego rana zajrzymy tu też za toba wiedząc żeś jest tą osobą co nas pogania zajrzymy tu też za toba wiedząc żeś jest tą osobą co nas pogania
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2002-12-24 12:30

A u IZY...

Już stoi choinka i 12 potraw prawie gotowe! Nie moge się doczekać mojego ulubionego barszczyku :)))

WESOŁYCH ŚWIĄT WSZYSTKIM KOMENTATOROM ATRYKUŁÓW NA PORTALU!!

IZA
21 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

Już stoi choinka i 12 potraw prawie gotowe! Nie moge się doczekać mojego ulubionego barszczyku :))) WESOŁYCH ŚWIĄT WSZYSTKIM KOMENTATOROM ATRYKUŁÓW NA PORTALU!!
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2002-12-24 12:36

he he he :) a ja sie nie moge dosczekac zabawy z siostrzencem :) samochodzikami na szynach :)

MH1
21 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

he he he :) a ja sie nie moge dosczekac zabawy z siostrzencem :) samochodzikami na szynach :)
Regulamin dodawania opinii
Zgłosiłeś tę opinię do moderacji -
2002-12-24 13:00

eee tam....

nie będzie ani samochodzików ani czołgów...ani nawet "świerszczyka"......ale za to będzie miło, przyjemnie, rodzinnie, cieplutko, milutko, smacznie, śpiewająco......Jeszcze raz Wszystkiego NAJ NAJ NAJ Redakcji....Komentatorom....Sympatykom....i Zaglądaczom :))

Przemaski piszący z domu
21 lat
- 0 0
Twoja opinia

Zmień treść

nie będzie ani samochodzików ani czołgów...ani nawet "świerszczyka"......ale za to będzie miło, przyjemnie, rodzinnie, cieplutko, milutko, smacznie, śpiewająco......Jeszcze raz Wszystkiego NAJ NAJ NAJ Redakcji....Komentatorom....Sympatykom....i Zaglądaczom :))
Regulamin dodawania opinii